فاطمه نوری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
کامران رهنما - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
کامبیز مشایخی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سیدعلیرضا موحدی نائینی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

با توجه به سرعت رو به رشد جمعیت جهان و کمبود منابع آب، استفاده از فناوری های جدید در کشاورزی به منظور افزایش کمی و کیفی محصوات، یک امر ضروری بشمار می رود. تنش ناشی از خشکی خاک هر ساله خسارت زیادی را به محصوات کشاورزی در جهان و بخصوص ایران، به عنوان کشوری خشک و نیمه خشک وارد می نماید. قارچ اندوفیت ریشه Serendipita indica به عنوان قارچ همزیستی موثر در افزایش رشد و مقاومت گیاهان نسبت به تنش های غیر زنده شناخته میشود. در این پژوهش جهت تخمین میزان تاثیر قارچ S. indica بر افزایش مقاومت گیاه ذرت رقم نعاسبی به تنش خشکی در سطح گلخانه پرداخته شد. قارچ S. indica از انستیتوی هلمولتز زنتروم آلمان با رس شمار NCBI؛ GCA_۱,۰۰۰۳۱۳۵۴۵ دریافت و بستر کاشت به نسبت ۵۴ درصد خاک، ۳۶ درصد شن و ۱۰ درصد کود دامی کاما پوسیده انتخاب، مخلوط دو بار استریل گردید. جهت تلقیح قارچ S. indica به بذور، با ام ننوبار سوسپانسیونی حاوی اسپورهای قارچ به میزان cfu۱۰۱۰×۵ تهیه و بذرهای جوانه زده روی شیکر به مدت هشت ساعت در این سوسپانسیون قرار گرفتند. اعمال تنش خشکی در سطح ۲۵ درصد ظرفیت زراعی و ۱۰۰ درصد ظرفیت زاعی صورت پذیرفت. برای هر تیمار ۳ تکرار انجام شد. دادهها در قالب طرح فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سطح احتمال ۰۱/۰ تحلیل گردید. پس از گذشت ۴۰ روز از زمان کاشت، طول برگ، طول ریشه، ارتفاع ساقه، وزن تر و خشک و سطح آنتی اکسیدان گیاه اندازه گیری گردید. محاسبه طول برگ، ساقه، ریشه، وزن تر، خشک و سطح آنتی اکسیدان گیاه در سطح ۲۵ درصد خشکی نسبت به شاهد تلقیح نشده با قارچ S. indica به ترتیب به مقدار ۱۲/۱، ۲۸/۱، ۳/۱، ۶۴/۱، ۳۶/۱ و ۲۱/۱ افزایش وزن تر و خشک گیاه را در سطح ۱% نشان داد. همچنین با ۱۰۰ درصد ظرفیت زراعی به ترتیب ۶۹/۱، ۳۳/۱، ۱۹/۱، ۲۶/۱، ۳۳/۱ و ۶۹/۰ برابر افزایش معنا داری مشاهده شد. بر اساس نتایج حاصل قارچ S. indica عاوه بر تحریک رشد و عملکرد با افزایش سطح آنتی اکسیدان در گیاه ذرت باعث القای مقاومت به تحت تنش خشکی می گردد. از این رو با توجه به سهولت تکثیر قارچ S. indica در آزمایشگاه، احتماا این قارچ اندوفیت توان القای مقاومت در گیاه ذرت نسبت تنش خشکی را دارد هرچند نیاز است که تحقیقات همسو و کاملتری در سطح مزرعه نیز صورت پذیرد.

تلقیح، آنتی اکسیدان، S. indica، تنش خشکی، همزیستی، اندوفیت