آبخیزداری و جایگاه آن در مدیریت منابع آب (محدودیتها و راهکارها)

عدم تطابق ماههای بارندگی و ماههای مصرف آب در مناطق خشک و نیمه خشک از یک طرف و تغییرات سالانه آبدهی رودخانه ها در این مناطق از طرف دیگر باعث شده که مدیران و برنامه ریزان همواره به دنبال راهکارهایی درجهت مدیریت منابع آب در این مناطق باشند. در این راستا یکی از راهکارهایی که از دیرباز در مدیریت منابع آب و مقابله با مشکل کمآبی و تامین آب پایدار برای مصارف شرب و کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک مورد استفاده قرار گرفته و متاسفانه در کشور ایران مغفول مانده است، روش آبخیزداری است. با اهمیت این موضوع و با توجه به محدودیتهای منابع آبی در ایران و نیاز به روشهای مدیریت منابع آبی؛ پژوهش حاضر با هدف کلی بررسی مفهومی آبخیزداری و جایگاه آن در مدیریت منابعی آبی گردآوری گردیده است. در این پژوهش سعی گردیده است با روش تحقیق توصیفی- اسنادی ضمن بررسی مفهومی آبخیزداری، پیشینه، جایگاه و محدودیت این روش در کشور ایران مورد بررسی و در نهایت راهکارهایی به منظور بهبود مدیریت آبخیزداری ارائه گردد. نتایج نشان میدهد که در کشور ایران پیشنیازها و بسترهای اداری و قانونی لازم برای انجام موثر اقدامات آبخیزداری مهیا نیست. اهمیت قائل شدن دولت در امر آبخیزداری و تغییر نگرش برنامهریزی در زمینه آبخیزداری، جلب مشارکت مردم در بهرهبرداری از طرحهای آبخیزداری و ایجاد سیستمهای نظارتی برای رعایت اصول آبخیزداری در فعالیت مردم و دستگاههای اجرائی و بالاخره افزایش چند یا چندین برابری در بودجههای آبخیزداری کشور از جمله مهمترین این پیشنیازها میباشد.

Keywords:

آبخیزداری , مدیریت یکپارچه , بحران آب , ایران