فاطمه رمضانپور - کارشناس سازمان جهاد کشاورزی مازندران ،عباس آباد، ایران
زهره غفاری نیا - کارشناس سازمان جهاد کشاورزی مازندران ،عباس آباد، ایران
ابوذر ابوذری - استادیار پژوهشی بخش زراعی باغی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

منشا مرکبات به نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری جنوب شرق آسیا نسبت داده می شوئ. در نتیجه بعنوان یک گیاه همیشه سبز به سرما و یخبندان حساس است .با توجه به تنوع ژنتیکی زیاد در بین ارقام مرکبات دامنه متفاوتی از مقاومت به تنش دمای پایین در این گیاه گزارش شده است .بدین منظور ۲۱ ژنوتیپ تجاری و رایج مرکبات از باغ تحقیقاتی و آموزشی مرکز آموزش کشاورزی سلمانشهر واقع در دانیال بر اساس آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی ، بر مبنای ۲ صفت مرتبط با تنش سرما مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس داده ها بیانگر آن بود که عامل ژنوتیپ ، دما و بر هم کنش آنها بر میزان نشت یونی سلول های برگ و آب گزیدگی برگ ژنوتیپ های مورد آزمایش تاثیر معنی دار داشته است .بر این اساس رقم شاهد (لیمو آب شیراز) برای تمامی صفات بیشترین معیار حساسیت به تنش سرما را نشان نداد.از سوی دیگر ارزیابی ها نشان داد که تجمع معیارهای مقاومت به گونه ای نبوده که مقدار بهینه آنها صرفا در ژنوتیپ هایی که به عنوان ارقام مقاوم به سرما شناخته شده اند خلاصه شوند.با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق می توان گفت که در بین نمونه های مورد مطالعه ، نارنگی اونشو به همراه ژنوتیپ های مختلف نارنج بیشترین مقاومت به تنش سرما را نشان داده لذا استفاده از این ژنوتیپ هادر برنامه های به نژادی ایجاد واریته های متحمل به تنش سرمایی پیشنهاد می گردد.

آب گزیدگی برگ ، تنش سرما ، مرکبات ، نشت یونی