عبدالامیر یوسفی - مرکز تحقیقات فناوری تولید محصولات سالم و ارگانیک ، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی ، دزفول، ایران

فسفر یکی از مهمترین عناصر مورد نیاز گیاه است که در خاکهای زراعی به میزان ۰۳/۰ تا ۵/۰ درصد وجود دارد. از طرفی ، یونهای معدنی مانند آلومینیوم، آهن و کلسیم ، فسفر را در خاک تثبیت می کنند که گیاه نمی تواند این فسفر تثبیت شده را جذب کند. حتی بخش قابل توجهی از فسفر مصرف شده از طریق کودهای فسفاته شیمیایی نیز به دلیل تشکیل ترکیبات فوق در خاک، از دسترس گیاه خارج شده و تنها ۲۰ تا ۴۰ درصد آنها قابل جذب خواهند بود.کاهش منابع فسفات و همچنین آلودگی های زیست محیطی ناشی از تولیدو مصرف کودهای شیمیایی فسفاته ، باعث رویکرد جدی به نسل جدیدی از کودها، تحت نام کودهای بیولوژیک فسفاتی شده است . کودهای بیولوژیک فسفاتی حاوی باکتریها و قارچهای مفید حل کننده فسفات هستند که معمولا با مکانیسمهایی مانند تولید و ترشح اسیدهای آلی در حلالیت فسفاتهای معدنی کم محلول موثر می باشند. بعلاوه بسیاری از باکتریها با تولید آنزیم های فسفاتاز آزاد شدن فسفر را از ترکیبات آلی فسفردار موجب می شوند. این باکتریها نه تنها موجب رها سازی فسفر بلکه تولید سایر فرآوردهها از جمله هورمونهایی مثل اکسین و جیبیرلیک اسید و همچنین ویتامین ها را موجب می شود. این مواد با انحلال فسفات همبستگی مثبت دارند. با اسیدی کردن خاک و یا ترشح آنزیمهای فسفاتاز، باعث رهاسازی یون فسفات از ترکیبات آن می شوند، به نحوی که قابل جذب توسط گیاهان گردد

فسفر، قارچ، باکتری، انحلال