سیدکریم ایرانی تکله - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی زراعت ، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی ، دانشگاه محقق اردبیلی ، اردبیل ، ایران
سلیم فرزانه - دانشیار گروه تولید و ژنتیک گیاهی ، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی ، دانشگاه محقق اردبیلی ، اردبیل ، ایران
احمد توبه - استاد گروه تولید و ژنتیک گیاهی ، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی ، دانشگاه محقق اردبیلی ، اردبیل ، ایران

به منظور مطالعه صفات مورفولوژیکی لاین های امیدبخش کنجد در منطقه مغان، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در سال ۱۳۹۷ در منطقه مغان اجرا شد. جهت اجرای آزمایش ، برترین لاین های انتخابی ( ۱۴ لاین ) از آزمایش مقدماتی عملکرد در سال ۱۳۹۶ به علاوه رقم برتر محلی موجود، رقم اولتان بعنوان شاهد، در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه واریانس بدست آمده نشان داد که صفت تعداد کپسول و عملکرد دانه ، در سطح احتمال پنج درصد اختلاف معنی دار داشت . رقم شاهد ( اولتان )، لاین شماره پنج Sis × M-۱۹ ۲۸۲۲(۲)، لاین شماره ۱ Sis × M-۱۹× Haj (۱) ، لاین شماره سه Sis × M-۱۹× Haj (۳)، لاین شماره هشت (TN-۲۳۸) × M-۱۹× Haj و لاین شماره یازده Isf × ۲۸۲۲ (۱)به ترتیب دارای بیشترین تعداد کپسول در بوته و سایر لاین ها دارای کمترین تعداد کپسول در بوته بودند. رقم محلی اولتان دارای بیشترین و لاین شماره ۱۲ Isf × ۲۸۲ (۲) و لاین شماره سیزده Isf × ۲۸۲۲(۳) بصورت مشترک دارای کمترین تعداد کپسول در بوته بودند. لاین شماره ۳ دارای بالاترین میزان عملکرد دانه در هکتار ( ۱۸۱۷کیلوگرم در هکتار ) و لاین شماره ۷ (۲۸۲۲ TN-۲۳۸×PM) دارای کمترین مقدار عملکرد ( ۸۳۶ کیلوگرم در هکتار ) در بین لاین ها و رقم مورد مطالعه بود. برترین لاین ها در راستای معرفی رقم یا ارقام جدید کنجد سازگار با شرایط آب و هوایی مغان توام با حداکثر عملکرد قابل قبول، جهت اجرا در شرایط زارعین ، در پروژههای تحقیقاتی ترویجی آینده مورد توصیه قرار گرفت .

تعداد دانه در کپسول، تعداد کپسول، عملکرد، کنجد، لاین های امیدبخش