فهیمه توریان - گروه بهداشت مواد غذایی ، دانشکده دامپزشکی ، دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل ، آمل ، ایران
خاطره حسینی - گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تخصصی فناوریهای نوین آمل، آمل، ایران
شهره عالیان سماک خواه - گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تخصصی فناوریهای نوین آمل، آمل، ایران

امروزه، آنتی بیوتیک ها به طور گستردهای برای درمان و رشد دام در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرند. مصرف سالانه آنتی بیوتیک ها ۶۳۱۵۱ تن گزارش شده است و تخمین زده می شود که تا سال ۲۰۳۰ تا ۶۷ درصد افزایش یابد. در ایران این میزان به ۸۰۶ تن در سال می رسد و ۶۴ درصد این میزان مربوط به صنعت دامپروری است . این مطالعه با هدف بررسی مروری میزان باقیمانده های آنتی بیوتیکی در شیر پاستوریزه و استلیریزه مصرفی در کشور در بازه زمانی ۲۰۰۶-۲۰۲۰ انجام شد. پایگاه هایی که مورد جست و جو قرار گرفتند عبارت است از: سایت های PubMed، Science Direct، SID، Elsevier، Magiran، IRANDOC و .Google Scholar کلمات کلیدی استفاده شده در این مطالعه ، شیر پاستوریزه، شیر استریلیزه، انواع آنتی بیوتیک ها (پنی سیلین ، تتراسایکلین ، انروفلوکساسین و .....) و ایران بودند. در مقالات مختلف در کنار حجم نمونه ، محل انجام مطالعه ، میزان شیوع، انواع آنتی بیوتیک های مورد ارزیابی ، فصل سال و روش های اندازه گیری بررسی و ثبت شدند. میزان بقایای آنتی بیوتیکی در شیرهای پاستوریزه متفاوت بود. میزان شیوع در فصل سرد سال بیش از فصل گرم بود. بیشترین شهرستانهای دارای نمونه مثبت شهرستان زنجان، نیشابور و شهرکرد بودند. آنتی بیوتیکهای خانواده سولفانامیدها، آمینوگلیکوزیدها و تتراسایکلین ها بیشترین میزان را در شیر پاستوریزه و استریلیزه داشتند. در درجه بعدی انروفلوکساسین و پنی سیلین بیشترین شیوع را در شیر در میان آنتی بیوتیکهای بررسی شده داشتند. با توجه به اینکه باقیمانده این ترکیبات اثرات نامطلوبی بر روی سلامت افراد دارند و علاوه بر این منجر به ایجاد عوارض بهداشتی و صنعتی می شوند، نیاز به یک برنامه اجرایی فراگیر درصدد کاهش مصرف آنتی بیوتیک ها به خصوص در صنعت دامداری می باشد. متاسفانه در ایران هنوز استانداردی برای مقادیر انتی بیوتیک ها در شیر در نظر گرفته نشده و لازم است که در این زمینه استانداردهای لازم تدوین و ارائه گردد.

آنتی بیوتیک ، شیر پاستوریزه، شیر استریلیزه، ایران