عاطفه بهپور - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد خمین
سپیده علاقمند - دکترای مهندسی معماری،دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد اراک

در طول چند دهه اخیر کاهش مرگ و میر ناشی از بهبود وضعیت بهداشتی و افزایش امید به زندگی سبب افزایش تعداد سالمندان در دنیا گردیده است که این امر درآینده نیز شتاب بیشتری خواهد یافت. در گذشته سالمندان در اکثر جهان ،در خانواده های گسترده زندگی می کردند، ولی امروزه در دنیای معاصر نسل قدیم در خانواده جای ندارند،و سالخوردگان جد ا از هسته خانواده زندگی می کنند و باتوجه به وضعیت جسمانی که دارند توجه و مراقبت از آنان و تهیه مسکن مناسب از ضروریات جامعه به حساب می آید. اما تفکر درباره زندگی در خانه سالمندان برای سالمندان ،ایجاد حس انزجار و تنفر می کند چرا که یاد آور ناتوانی و ناکار آمدی می باشد و سرای سالمندان را مکانی برای انتظار و مرگ می دانند و شدیدا"در آنجا احساس پوچی می کنند.اما نتایج تحقیق نشان میدهد عامل اساسی در جهت ایجاد فضاهای ایده آل , ایجاد هویت و معنادارکردن محیط زندگی سالمندان درجلوگیری از انزوا و افزایش مشارکت تعامل و رضایت از زندگی می تواند سطح علاقمندی سالمندان را به این گونه خانه ها افزایش دهد .بررسی معماری سنتی ایران آشکار می سازد که این نوع معماری می تواند پاسخگوی تنوع ابعاد و پویایی شیوه زندگی و بیانگر اشراف فرهنگ معماری ایرانی برتنوع زندگی تا حد جزیی ترین رفتارها و نیازهای و انسان به عنوان محور اصلی معماری سنتی ایرانی باشد ..این مقاله تحلیلی –توصیفی بوده و تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش اسنادی صورت گرفته است تا نقش معماری سنتی ایرانی را در طراحی خانه سالمندان به منظور افزایش کیفیت روانی و رضایت مندی سالمندان مورد بررسی قرار دهد.هدف از انجام این طرح ,تدوین معیارهای طراحی معماری بر اساس شاخصه های معماری سنتی ایرانی در جهت ارتقاء کیفیت زندگی , کمک به استقلال سالمندان وکاهش اضطراب و پیشگیری از افسردگی و بروز تنهایی در سالمندان می باشد و سعی براین بوده است که با استفاده از انگاره های معماری سنتی ایرانی فضایی طراحی شود، تا بتواند پاسخگوی نیازهای فردی و اجتماعی ,فرهنگی سالمندان باشد .

سالمند، سرای سالمندان ،معماری سنتی ایرانی