درنا جهان بین - نویسنده
کرامت الله ایزدپناه - نویسنده
سیدعلی اکبر بهجت نیا - مسئول مکاتبه

جدایه ایرانی ویروس پیچیدگی شدید بوته چغندرقند (BSCTV-IR) و ویروس ایرانی پیچیدگی بوته چغندرقند (BCTIV)، به ترتیب از جنسهای Curtovirus و Becurtovirus به عنوان عوامل بیماری پیچیدگی بوته چغندرقند از ایران گزارش شدهاند. علاوه بر چغندرقند، گوجهفرنگی و فلفل از مهمترین میزبانهای اقتصادی این ویروسها محسوب میشوند. بیماری پیچیدگی برگ گوجهفرنگی از مهمترین بیماریهای ویروسی گوجهفرنگی میباشد. جدایه ایرانی ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجهفرنگی (TYLCV-[Ab])، یک سویه شدید از TYLCV (جنس Begomovirus)، از عوامل اصلی این بیماری در جنوب کشور میباشد. تاکنون تفکیکی بین دامنه میزبانی این ویروسها انجام نشده است. برای تعیین میزبانهای طبیعی این سه ویروس اقدام به نمونهبرداری از مزارع چغندرقند، گوجهفرنگی، فلفل، شلغم، اسفناج و فضای سبز استان فارس گردید و برای تعیین میزبانهای آزمایشگاهی آنها اقدام به کشت ۳۳ گونه گیاهی که بذر آنها برای تهیه گیاهچه در دسترس بود شد. مایهزنی گیاهچهها با استفاده از همسانههای عفونتزا سه ویروس انجام شد. جمعبندی نتایج مربوط به مطالعه حاضر و تحقیقات گذشته مشخص نمود که BSCTV-IR دارای دامنهی میزبانی طبیعی وسیعتری نسبت به BCTIV میباشد. بیشتر میزبانهای آزمایشگاهی BSCTV-IR و BCTIV از خانوادههای Solanaceae، Brassicaceae،Fabaceae  و Amaranthaceae میباشند. TYLCV-[Ab] دامنه میزبانی محدودی دارد و تنها میزبان طبیعی شناسایی شده آن گوجهفرنگی بود. با وجود این مشخص شد که لوبیا قرمز، لادن، اطلسی، تاج خروس، داتوره، تاجریزی و عروسک پشت پرده میزبانهای آزمایشگاهی TYLCV-[Ab] هستندکه تاکنون گزارش نشده بودند.

بگوموویروس, جمینی ویروس, کرتوویروس, بی کرتوویروس