ارزیابی روابط بین صفات مرتبط با عملکرد و کیفیت دانه در تعدادی از لاین های امیدبخش برنج (Oryza sativa L.)
عنوان مقاله: ارزیابی روابط بین صفات مرتبط با عملکرد و کیفیت دانه در تعدادی از لاین های امیدبخش برنج (Oryza sativa L.)
شناسه ملی مقاله: JR_CRGU-11-2_002
منتشر شده در در سال 1400
شناسه ملی مقاله: JR_CRGU-11-2_002
منتشر شده در در سال 1400
مشخصات نویسندگان مقاله:
زهرا خادم حسینی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
بابک ربیعی - استاد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
خلاصه مقاله:
زهرا خادم حسینی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
بابک ربیعی - استاد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
بررسی ارتباط بین صفات، نقش مهمی در اصلاح نباتات دارد و میتواند شاخصهای انتخاب مناسب برای اصلاح جمعیت را شناسایی و معرفی کند. در این تحقیق، روابط بین صفات مرتبط با عملکرد و کیفیت دانه در ۶۲ لاین امیدبخش برنج ارزیابی شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات برنج کشور در سال ۱۳۹۹ انجام شد. برآورد ضرایب همبستگی فنوتیپی بین صفات نشان داد که بین عملکرد دانه با صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه پر در خوشه، تعداد خوشه در بوته و روز تا ۵۰ درصد گل دهی، همبستگی مثبت و معنی دار و با ارتفاع بوته و طول خوشه، همبستگی منفی و معنی دار وجود داشت. وراثتپذیری خصوصی صفات اندازهگیری شده نیز از حدود ۳۲ درصد برای تعداد دانه پر در خوشه تا ۴۹ درصد برای عرض برگ پرچم و طول دانه متغیر بود. تجزیه علیت بین عملکرد دانه با سایر صفات مورد مطالعه نشان داد که سه صفت وزن هزار دانه، تعداد خوشه در بوته و تعداد دانه پر در خوشه دارای اثر مستقیم مثبت و معنیدار بر عملکرد دانه بودند و میتوانند بهعنوان شاخصهای مناسب جهت انتخاب لاینهای پرمحصول استفاده شوند. تجزیه به عامل ها نشان داد که چهار عامل اصلی و مستقل که ۵۰/۷۸ درصد از تغییرات کل داده ها را توجیه کردند، عاملهای پنهانی موثر بر صفات مورد مطالعه بودند. این عاملها بهترتیب تحت عنوان عامل عملکرد دانه و تیپ بوته، ویژگیهای ظاهری دانه، راندمان تبدیل و نرخ باروری نامگذاری شدند. تجزیه خوشه ای با استفاده از روش حداقل واریانس "وارد" نیز لاین های مورد بررسی را در سه خوشه مجزا گروه بندی کرد و گروه اول با تعداد ۱۳ لاین، از نظر تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه پر در خوشه، درصد باروری خوشه و عملکرد دانه، میانگین بیشتر و از نظر ارتفاع بوته و تعداد دانه پوک در خوشه، میانگین کم تری از سایر گروهها داشت. این گروه، از نظر میزان آمیلوز نیز متوسط و از نظر طول دانه و طویل شدن دانهها بعد از پخت نیز مقادیر بیشتری از سایر گروهها داشت و بنابراین بهنظر میرسد لاینهای این گروه بتوانند پس از ارزیابی در آزمایشهای ناحیهای بهعنوان رقمهای جدید پرمحصول و کیفی معرفی شوند.
کلمات کلیدی: تجزیه های چند متغیره, تنوع ژنتیکی, شاخص های انتخاب, عملکرد و اجزای عملکرد
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1414230/