بررسی ولایت در آثار قشیری

اصل ولایت به­عنوان اساس طریقت تصوف و باطن نبوت به­شمار­می­رود. مقام ولایت متعلق به کسانی است که خداوند متولی ایشان گشته و به­عنوان دوست ویژه خود برگزیده­است. مساله ولایت که به پیر و ولی این امکان را می­دهد تا با تصرف در احوال مرید او را به سر­منزل مقصود برساند. از نکات مورد تاکید صوفیان در تمام دوره­های عرفان و تصوف اسلامی است. قشیری در آثار خود، بویژه در رساله قشیریه به بیان بسیاری از مفاهیم بنیادین عرفان و تصوف از جمله ولایت پرداخته و قدیمی­ترین تعریف از آن را ارائه­داده­است و به­دلیل تاثیر وی بر آثار پسین، بررسی آثار او در باب ولایت می­تواند روشنگر عقاید کلی پیرامون این مساله در تصوف اسلامی باشد؛ ازاین­رو در این پژوهش که با نگاهی متن­محور و به شیوه کتابخانه­ای انجام­شده، مبانی عرفانی ولایت و عوامل تحقق آن در انسان از دیدگاه قشیری تبیین و به­نحو نظام­مند ارائه­شده­است. نتایج حاکی از آن است که ولایت نزد قشیری امری عطایی و یا کسبی و متعلق به کسانی است که خداوند افعال و اوصاف بشری را از آن­ها زدوده و به اوصاف الهی بدل­کرده و بیشترین کارکرد آن در رابطه مرید و مرادی است. او کرامات را امری موهومی و نشانه صدق ولی می­داند.

Keywords:

عرفان و تصوف , ولایت , کرامات , قشیری