تقابل عرفان زاهدانه و عاشقانه در تذکرهالاولیای عطار نیشابوری
Publish place: Islamic Misticism، Vol: 18، Issue: 71
Publish Year: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 273
This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IAUZ-18-71_019
تاریخ نمایه سازی: 18 اسفند 1400
Abstract:
تذکرهالاولیا عطار نیشابوری یکی از چند منبع برجسته در شناخت احوال عارفان قرون مختلف از اول هجری تا زمان تالیف(قرن هفتم) است. در آن شرح زندگانی ۹۷ تن از مشایخ صوفیه که هرکدام وابسته به یک مشرب عرفانی بودهاند آمدهاست. بررسی احوال و اقوال این مشایخ، راهگشایی برای شناخت عقاید مختلف عرفانی است و سند قابلاعتباری در بررسی جریانشناسی عرفان میتواندباشد. در این مقاله مولفههای عرفان زاهدانه و عرفان عاشقانه از اقوال و روایتهای تذکرهالاولیاء بررسیشدهاست، عطار دستهبندی خاصی در گرایشهای فکری اولیاء انجامنداده و بهدیده احترام احوال و اقوال هرکدام را ذکرکردهاست. اما بررسی تقابلهای عرفان عاشقانه و زاهدانه در زندگی آنها نشانمیدهد، اولیا درمقابل عقاید همدیگر واکنش نشانمیدهند؛ شریعت، کرامت و سماع، سه موضوع اصلی تقابل اولیاست؛ در اقوال اولیای زاهد، پایبندی به شریعت اصل است و مولفههای عرفان عاشقانه دیدهنمیشود. اما در اقوال اولیای عاشق، اولیا با عبور از عرفان زاهدانه، گاه اعمال غیرشرعی انجاممیدهند، دلسوزی برای ابلیس، شطحیات کفرگونه، اعتقاد به سماع، نفی کرامت ظاهری در ذکر اولیای عاشق آمده که در احوال اولیای زاهد نیست، موضوع مشترک در اقوال اولیا در عرفان زاهدانه و عاشقانه، دنیاستیزی است که در ذکر تمامی آنها بیانآمدهاست، خود عطار در گروه عرفان عاشقانه است و این گرایش فکری را در تذکره نیز نشاندادهاست.
Keywords:
Authors
فاطمه باقرزاده خیاوی
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران.
رضا آقایاری زاهد
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران.نویسنده مسئول: agayari۸۷@yahoo.com
علی رمضانی
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران.