پرویز الدواهر - شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس ، سرپرست دستگاه نظارت، کارشناس ارشد زمین ش
مهدی حق شناس - شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس ، مسئول دفتر فنی، کارشناس عمران
حسین شریعت علوی - شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس، کارشناس دفتر فنی، کارشناس ارشد استخراج مع

حفر تونل ها با استفاده از دستگاههای حفاری مکانیزه Tunnel Boring Machine) TBM) خصوصاً در طول بالای 3 کیلومتر در ایران و جهان توسعه روزافزونی یافته است. استفاده از دستگاههای حفاری مکانیزه TBM علیرغم مزیت های زیاد آن شامل افزایش راندمان کاری و سرعت پیشروی، کاهش زمان پروژه، کاهش نیروی انسانی، افزایش ضریب ایمنی و ... می تواند با چالش ها و بحران هایی در حین حفاری مواجه گردد. با مدیریت صحیح و با آگاهی کافی مسئولین امر نسبت به مشکلات و بحران ها و با اقدامات به موقع می توان از بروز مشکلات جلوگیری به عمل آورده و درخصوص مشکلات غیر قابل اجتناب نیز راهکارهای منطقی و قابل قبولی به اجرا گذاشت تا از احتمال بروز هرگونه بحرانهای ناخواسته جلوگیری بعمل آید. قطعه اول تونل قمرود به عنوان یکی از پیچید هترین تونل های در حال اجرای کشور با توجه به شرایط ویژه زمین شناسی (وجود زو نهای آبرفتی با روباره بالا و زمین های سنگی سخت شامل سن گهای متاکوارتزیتی و ...)، حفاری در شیب منفی و نوع دستگاه بکارگرفته شده با چالش های مختلفی در طول زمان اجرا روبرو بوده است که ممکن است مشکلات مشابه در مورد هر تونل دیگری که با دستگاه حفاری مکانیزه حفاری می گردد نیز بوجود آید. در این مقاله به بیان مشکلاتی که در حفاری تونل ها با استفاده از دستگاههای حفاری مکانیزه احتمال رخ دادن آن وجود دارد پرداخته شده است. مشکلاتی که در حین حفاری قطعه اول تونل قمرود و در عملیات اجرایی آن مواجه شد هایم و راهکارهای مطرح شده و به اجرا گذاشته شده نیز بیان گردیده اند.

تونل ، TBM ، تونل قمرود، چالشها، راهکارها