فاطمه نصرتی - کارشناس ارشد مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
سید مجید صدرزاده - استادیار، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
فاطمه زهرا کریمی - الف.استادیار ، مرکز تحقیقات مراقبت های پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران ب.دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

مقدمه: امروزه تحولات جمعیتی تقریبا تمام جوانب زندگی انسان را تحت تاثیر قرار داده و یکی از نیروهای اصلی موثر بر تغییرات اقتصادی- اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و تکنولوژیک در سراسر جهان به شمار می­آید. کشور ایران در سال­های گذشته با مشکل پرجمعیتی مواجه بوده و به عنوان ساده­ترین راه حل، سیاست­های تحدید موالید اتخاذ شده است که تاثیر بسزایی بر فرآیند توسعه داشته است. مطالعه حاضر با هدف نقدی بر پیامدهای سیاست­های تحدید موالید در ایران انجام شده است.روشها: در این مرور نقلی، مستندات بدون محدودیت زمانی با استفاده از کلیدواژه­های جمعیت، تنظیم خانواده، سیاست تحدید موالید، باروری و ایران به تنهایی یا به صورت ترکیبی و معادل انگلیسی آن­ها Population، Family Planning، Birth Control Policy،  Fertility، Iran در پایگاه های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی PubMed، Scopus، Magiran، SID، Google Scholar و وب سایت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، مرکز آمار ایران، مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، سازمان بهداشت جهانی و سازمان ملل جست وجو شد و بر روی مستندات جمع­بندی شده نقد صورت گرفت.نتایج: اتخاذ سیاست­های تحدید موالید در ایران باعث شده است که با کاهش باروری، جمعیت کشور به سمت سالمندی سوق داده شود و منجر به وارونه شدن هرم جمعیتی در ایران شود که مشکلات و چالش­های قابل ملاحظه­ای برای توسعه پایدار در کشور به وجود آورده است.نتیجه گیری: اگر کشور ایران، آهنگ نزولی رشد جمعیت خود را تحدید ننمایند، در چند سال آینده، علاوه بر کاهش خطرناک جمعیت با مشکل سالخوردگی جمعیت نیز روبرو خواهد بود که تبعات اقتصادی و اجتماعی بسیاری را برای کشور به دنبال خواهد داشت، لذا میزان باروری و ساختار جمعیت سالخورده ایران باید در مرکز توجهات قرار گیرد، همچنین اتخاذ سیاست­های تشویق باروری ضروری به نظر می رسد.

جمعیت, سیاست تحدید موالید, تنظیم خانواده, باروری, ایران