سید محمد میربهبهانی - گروه علوم دامی دانشگاه بیرجند. بیرجند. ایران
سیدجواد حسینی واشان - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.
محسن مجتهدی - گروه علوم دامی دانشگاه بیرجند. بیرجند. ایران
سید همایون فرهنگ فر - گروه علوم دامی دانشگاه بیرجند. بیرجند. ایران
سید عبداله حسینی - موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

به منظور تعیین ارزش غذایی، گوارش­پذیری مواد مغذی و انرژی قابل سوخت و ساز جیره­های حاوی دو منبع فیبر محلول و نامحلول در شترمرغ، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با ۵ تیمار و ۶ تکرار در هر تیمار (در هر تکرار یک پرنده) در سنین ۲، ۴ و ۶ ماهگی اجرا شد. تیمارها شامل تیمار شاهد (دارای ۵/۷ درصد فیبر محلول و ۱۶ درصد فیبر نامحلول در دوره­ی پیش­آغازین (۱ تا ۲ ماهگی)، ۶/۷ درصد فیبر محلول و ۲۰ درصد فیبر نامحلول در دوره­ی آغازین (۲ تا ۴ ماهگی)، ۲۵/۸  درصد فیبر محلول و ۵/۲۵ درصد فیبر نامحلول در دوره رشد (۴ تا ۶ ماهگی))، تیمار ۲ و ۳ به ترتیب دارای ۲ و ۴ درصد فیبر محلول بیشتر نسبت به تیمار شاهد و تیمار ۴ و ۵ به ترتیب دارای ۲ و ۴ درصد فیبر نامحلول بیشتر نسبت به تیمار شاهد بودند. گوارش­پذیری مواد مغذی، AME و AMEn به روش جمع­آوری کل فضولات اندازه­گیری شدند. تفاوت معنی­داری در گوارش­پذیری مواد مغذی بین تیمارها مشاهده نشد. AMEn، گوارش­پذیری خاکستر، فیبر محلول و نامحلول، با افزایش سن افزایش یافتند (۰۰۰۱/۰>P). AMEn بین تیمار شاهد و تیمارهای دارای فیبر نامحلول بیشتر تفاوت معنی­داری نداشت، ولی در تیمارهای دارای ۲ و ۴ درصد فیبر محلول بیشتر، نسبت به سایر تیمارها به طور معنی­داری کاهش یافت (۰۰۰۱/۰>P). با توجه به نتایج این پژوهش می­توان نتیجه گرفت که افزایش منابع فیبر محلول و نامحلول (در سطوح مورد استفاده در این آزمایش) اثر منفی بر گوارش پذیری مواد مغذی در شترمرغ ندارد و می­توان از این منابع در جیره شترمرغ استفاده نمود.

اسید چرب فرار, پروتئین, تخمیر, راست روده, شترمرغ