احمد نعمت الهی - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
پریسا شهبازی - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
آرمین فاخری - دانش آموخته دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

زمینه مطالعه: نئوسپوروزیس (Neosporosis) بیماری است که توسط تک یاخته نئوسپورا کانینوم (Neospora caninum) ایجاد می شود و با سقط جنین در گاو و فلج عصبی و عضلانی اندام های مختلف به خصوص اندام های خلفی سگ شناخته می شود. تشخیص نئوسپوروزیس اغلب به واسطه تست های سرولوژیک و آزمایشات مولکولی می باشد.هدف: مطالعه حاضر برای ارزیابی حضور اووسیست های نئوسپورا کانینوم در مدفوع سگ های اطراف تبریز انجام گرفت.روش‎کار: تعداد ۱۰۰ نمونه مدفوع از سگ های خانگی و خارج خانه در طول سال های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ در اطراف تبریز جمع آوری گردید. اطلاعات مربوط به سن، محل نگه داری و سابقه درمان ضد انگل سگ ها در پرسشنامه مخصوص ثبت گردید. ابتدا نمونه های مدفوعی برای ارزیابی اووسیست های نئوسپورا به شکل میکروسکوپی بررسی شدند. بعد از شکستن اووسیست های جمع آوری شده به روش فریز-دفریز و سونیکاسیون، DNA محتویات اووسیست ها استخراج شد و با روش PCR بررسی شدند.نتایج: در مطالعه حاضر با میکروسکوپ نوری در ۴۵ مورد (۴۵ درصد) از نمونه های مدفوع بررسی شده اووسیست رویت گردید. در بررسی به روش PCR ۲۱ مورد از ۴۵ مورد قبلی از نظر آلودگی به نئوسپورا مثبت بودند (۲۱ درصد). تمام موارد مثبت آلودگی در بررسی مولکولی در سگ های بالای ۱ سال مشاهده شد. موارد مثبت در سگ های خانگی ۲ درصد، سگ های ولگرد ۸ درصد، سگ های پرورشگاه ۶ درصد و سگ های روستایی ۵ درصد ثبت گردید. همچنین ۱۹ درصد سگ های آلوده سابقه درمان ضدانگلی نداشتند و فقط ۲ درصد آنان سابقه درمان ضد انگل داشتند. نتایج بررسی آماری نشان داد که میزان آلودگی سگ های اطراف تبریز به نئوسپورا کانینوم ارتباط معنی داری (۰۵/۰>P) با محیط زندگی حیوان و سابقه درمان ضدانگل دارند اما این میزان با سن حیوان رابطه معنی داری ندارد.نتیجه­گیری نهایی: با توجه به میزان بالای آلودگی با نئوسپورا کانینوم در سگ های منطقه تبریز لزوم اعمال روش های پیشگیری در گاوداری های سنتی و صنعتی اطراف تبریز و همچنین استفاده از روش های تشخیص سریع بیماری در آن ها توصیه می شود.

نئوسپورا کانینوم, سگ, PCR, آزمایش مدفوع, شیوع