عباسعلی صالح آبادی (مترجم) - عضو هیات علمی دانشکده نقشه برداری

اگر چه مدت زمان مدیدی است که اکو ساندرهای مولتی بیم با توان استفاده و ارسال چندین نوع پالس صوتی به طور هم زمان در هیدروگرافی (جهت تعیین عمق و وضعیت توپوگرافی کف دریا) به کار گرفته می­شوند و بازار تجهیزات هیدروگرافی ارائه می­شوند، اما به کارگیری گسترده در عین حال این نوع از اکوساندها در کارهای دریایی و نقشه برداری­های نظامی و غیرنظامی هیدروگرافی نیز بسیار مفید و فعال هستند. ایجاد تاسیسات بندری و انجام نقشه برداری جهت این گونه کاربردهای غیرنظامی، روش­های قدیمی (استفاده از اکوساندرهای تک بیم) نیاز به کارگیری روشی مشخصو منظم از هیدرگرافی بر روی یک سری خطوط موازی و از قبل طراحی شده دارد که اجراء آن­ها بسیار سخت و وقت گیر است. با ورود اکو ساندرهای مولتی بیم در عملیات هیدروگرافی فصل جدیدی از جمع آوری داده­های عمق یابی از کف دریا باز شد که مارا با حجم زیادی از داده­های مطمئن و با کیفیت بالا مواجه کرد. فناوری مولتی بیم در هیدروگرافی در آخرین مراحل پیشرفت خود قرار دارد، و اکثریت سازمان­های هیدروگرافی دنیا می­توانند از این تجهیزات نهایت استفاده را ببرند. مهمترنی هدف و انگیزه در حرکت از فناوری اکوساندرهای  تک بیم  به مولتی بیم، همان تلاش در جهت تولید و تهیه نقشه­های هیدروگرافی دقیق­تر و با جزئیات بیشتر در زمان و هزینه کمتر بوده است. هدف این بحث آن است که بتوانیم راه­ حل ­های مناسبی را در مواجه با مسائل مربوط به هیدروگرافی جهت جمع­ آوری داده ­های عمق­ یابی دقیق و با کیفیت بهتر و تراکم بیشتر، ارائه نمائیم. اکوساندر مولتی بیم به علت کوچکی و فشرده بودن حجم آن به راحتی می ­تواند برروی شناورهای دریایی کوچک نصب گردد و با بهره­ گیری از حجم زیاد اطلاعات عمق ­یابی که جمع­ آوری می­کند می­ توان استاندارد ۴۴-IHOS را برآورد و تامین نمود. از طرف دیگر تجهیزات جدید و مدرن هیدروگرافی به نوبه خود ضرورت نیاز به روش ­های مناسب و جدی هیدروگرافی و کنترل کیفیت نقشه­ های دریایی را به همراه دارد. روش ­های پیشنهادی که امروزه مطرح است، بیشتر در ارتباط مستقیم با یک سری نرم ­افزارهای مدرن هیدروگرافی است که به راحتی با تجهیزات جدید و مدرن سازگاری دارند. مرحله پردازش که در این تجهیزات توسط نرم افزارهای مشخص ضمانت می­ گردد از مرحله جمع ­آوری داده­ های خام عمق­ یابی تا مرحله اعمال مقادیر جزر و مد و تصحیحات لازم مربوط به دستگاه و خطاهای مربوطه و تا مرحله تهیه نقشه و محاسبات وابسته به توانایی و سرعت رایانه مورد استفاده در پردازش است.