رسول افضلی - دانشیار، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. دارای دکترای جامعه شناسی از دانشگاه تهران، محورهای مطالعاتی: آسیب های اجتماعی ایران و نویسنده مقالات متعدد به زبان فارسی و انگلسی
سحرالسادات موسوی نسب رابری - دانشجوی کارشناسی ارشد کارشناسی ارشد، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

بحران کرونا در عرصه سیاست بیش از هر چیز با «دولت قوی و ضعیف» گره خورده است. برپایه همین مسئله، کشورهابر اساس سیاست های اتخاذی خود در برابر همه گیری کرونا تقسیم بندی می شوند. به طور کلی، با مطالعه سیاست هایکشورها و میزان موفقیت آنان در قبال این بیماری می توان گفت که کشورهای دارای سیاست های اقتصادی رفاهی(سوسیالیستی) موفق تر از دولت های نئولیبرال بوده اند. مسئله اصلی در این مقاله این است که تا چه اندازه، عدم موفقیتدولت ایران در قبال مدیریت بحران کرونا ناشی از سیاست های نئولیبرالیستی آن در عرصه اقتصادی و خدمات اجتماعیبوده است. در کشورهای حوزه اسکاندیناوی- به ویژه در سوئد، فنلاند و آلمان- یا در کشورهای کمتر نئولیبرال- مانندچین، کرهجنوبی، تایوان و سنگاپور- دولت رفاه الگوهای مدیریتی موفقیت آمیزی را در مقابله با همه گیری کرونا خلقکرد. در مقابل، در کشورهای دارای سیاست های اقتصادی نئولیبرالیستی- مانند امریکا و ایتالیا- سیاست های مدیریتیموفقی تآمیز نبوده و با شکست مواجه شده است. هدف اصلی این مقاله این است که این مسئله به طور موردی در ایرانبررسی شود. قلمرو مکانی این تحقیق کشور ایران است و به لحاظ زمانی تحولات دوساله اخیر بررسی شده است. روشتحقیق در این مقاله تحلیلی- توصیفی و ش یوه گردآوری داده ها و اطلاعات کتابخانه ای و تحلیل داده های ثانویه است.ایران ازجمله کشورهایی است که طی سه دهه اخیر سیاست های نئولیبرالی در حوزه های اقتصادی و اجتماعی آن رشدفزایندهای داشته است. خصوصی سازی در عرصه بهداشت و سلامت در ایران که از دو دهه اخیر شدت گرفته است باعثظهور مافیای پزشکی شده و رشد سرسام آور تورم و گرانی توان استفاده بخش غالب جامعه را از خدمات پزشکی سلبکرده است. سیاست های نئولیبرالیستی در عرصه بهداشت و سلامت، شکاف طبقاتی و گسترش حوزه پیرامونی کشور رادر مقابل مناطق مرکزی آن در پی داشته است. بحران کرونا و آثار و پیامدهای آن در مناطق کشور نشان داد کهسیاست های نئولیبرالیسیتی در این حوزه، توان مدیریتی دولت و مداخله گری آن را در کنترل آثار بحران، به خصوص درطبقات پایین اجتماعی، کاهش داده است. مصادیق و شواهد نشان داد که کرونا در کشورهای دارای سیاست هاینئولیبرالیستی، به خصوص در ایران، قادر به شکستن مرزهای طبقاتی نبوده و بی عدالتی ناشی از اتخاذ این سیاست ها درحوزه سلامت و بهداشت باعث آسیب پذیر شدن طبقات ضعیف جامع در مقابل طبقات بالا شده است. همین مسئلهمدیریت آن را با شکست مواجه کرده است. با توجه به تجربه کشورهای موفق، اجرای سیاست های برنامه ریزی شده ومداخله گرایانه در حوزه بهداشت و سلامت راهبرد مناسبی برای غلبه بر بحران همه گیری کروناست.

ایران، سیاست های رفاهی، سیاست های نئولیبرالیستی، کرونا