علی مومن پور - سازمان تحقیقات و ترویج و آموزش کشاوری (مرکز ملی تحقیقات شوری)
علی عبادی - تهران
علی ایمانی

چکیده بادام به عنوان یک محصول خشکباری از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و در چندین کشور با آب و هوای مدیترانه ای کشت می شود. این آزمایش به منظور بررسی برخی خصوصیات رویشی و زایشی و صفات مربوط به کمیت و کیفیت میوه و تعیین وضعیت همبستگی بین صفات در ژنوتیپ های خود سازگار و خود ناسازگار حاصل از تلاقی ارقام تونو و شاهرود ۱۲ انجام شد. صفات کمی اندازه گیری شده در این آزمایش (صفات بیان شده در جداول ۴ و ۶ ) در قالب طرح کاملا تصادفی با ۱۲تکرار با استفاده از نرم افزار SAS، تجزیه و ژنوتیپ ها از نظر این صفات با استفاده از آزمون دانکن با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ ها از نظر تمام صفات اندازه گیری شده به جز درصد مغز های دوبل با همدیگر دارای اختلاف معنی داری بودند. ژنوتیپ های شماره ۶ و ۲۳ جز ژنوتیپ های خیلی دیر گل و خودسازگار شناخته شدند که دارای میوه با ابعاد متوسط و با کیفیت نسبتا خوب بودند. همچنین ژنوتیپ ۱۵ و ۲۴ به عنوان ژنوتیپ های خود سازگار شناخته شدند که از نظر زمان گلدهی جز دسته ژنوتیپ های دیرگل تا خیلی دیرگل قرار گرفتند و دارای میوه های بزرگ با کیفیت مغز خوب بودند. نتایج حاصل از همبستگی بین صفات نشان داد که وزن مغز با وزن هسته و وزن میوه دارای پوست سبز در سطح ۱ درصد دارای همبستگی معنی دار مثبتی بود. همچنین نسبت وزن مغز به وزن هسته با میزان شکاف در پوست چوبی هسته و میزان نرمی پوست چوبی هسته دارای رابطه مثبت معنی داری بود. طعم مغز نیز با درصد مغزهای سالم، نسبت وزن مغز به چوب، درصد مغز های پوک، شدت رنگ مغز، زبر یا صاف بودن مغز در سطوح ۱ و ۵ درصد دارای همبستگی بود، به طوری که هر چقدر مغز صاف تر و رنگ آن روشن تر و درصد مغز های پوک کمتر باشد طمع مغز شیرین تر و مطلوب تر خواهد بود. واژه های کلیدی: بادام، صفات رویشی و زایشی، همبستگی