محمدرضا بیرانوند
ناصر عالم زاده انصاری
سیدکریم موسوی
عیدی بازگیر

به منظور بررسی تاثیر نوع بستر و غنی سازی آن بر کارآیی بیولوژیکی و برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی قارچ دارویی شی تاکه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با ۴ تکرار طی سال ۱۳۸۸ در شهرستان خرم آباد لرستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل الف) نوع بستر در سه سطح (۱- کاه و کلش نخود، ۲- خاک اره و ۳- کاه و کلش گندم) و ب) نوع غنی ساز در چهار سطح (۱- باگاس نیشکر، ۲- ملاس چغندر، ۳- سبوس برنج و ۴- شاهد بدون غنی ساز) بود. کارآیی بیولوژیکی قارچ دارویی شی تاکه روی بستر خاک اره به ترتیب ۷۲ و ۴۸ درصد بیش تر از کارآیی آن روی بستر کاه و کلش حبوبات و گندم بود. غنی ساز سبوس برنج در مقایسه با شاهد بدون غنی ساز سبب افزایش ۵۶ درصد کارآیی بیولوژیکی قارچ شی تاکه گردید. غنی ساز های باگاس نیشکر و ملاس چغندر در مقایسه با شاهد بدون غنی ساز سبب افزایش معنی دار کارآیی بیولوژیکی قارچ دارویی شی تاکه نگردیدند. در بین بسترهای مورد مطالعه بیشترین درصد هیدرات کربن در اندام قارچ مربوط به بستر خاک اره به میزان ۷/۵۷ درصد بود. بالاترین سطح هیدرات کربن قارچ (۳/۶۳ درصد) به غنی ساز سبوس برنج مربوط بود که نسبت به شاهد بدون غنی ساز و همچنین نسبت به دو غنی ساز دیگر کاملا معنی دار بود. تاثیر نوع بستر بر میزان چربی قارچ معنی دار نبود. بالاترین سطح چربی (۳/۳ درصد) به غنی ساز سبوس برنج مربوط بود. غنی ساز سبوس برنج نسبت به شاهد بدون غنی ساز و غنی سازهای ملاس چغندر و باگاس نیشکر به ترتیب، ۶۵، ۵۷ و ۵۰ درصد موجب افزایش چربی قارچ گردید.

قارچ دارویی شی تاکه, کارایی بیولوژیکی, بستر, غنی ساز