محسن ایزانلو - دانشیار دانشگاه تهران
معصومه ناظری فینی - دانشگاه علامه طباطبایی

زمانی که چندین بیمه گر موضوع واحدی را در مقابل خطری واحد و برای یک دوره زمانی، تحت پوشش قرار می دهند بیمه مضاعف تحقق یافته است. برخلاف سایر نظام های حقوقی، قانون بیمه ایران حکم صریحی در مورد وضعیت حقوقی عقود بیمه متعدد ندارد و در این خصوص آرای متفاوتی از سوی نویسندگان حقوقی مطرح شده است. به هر روی در فرض صحت عقود بیمه متعدد چگونگی مسئولیت هر یک از بیمه گران مطرح می شود. برخی معتقدند بیمه گذار بایستی برای مطالبه خسارت به نسبت تعهد هریک از بیمه گران به ایشان مراجعه نماید و برخی دیگر بیمه گذار را برای دریافت همه خسارت از یک بیمه گر محق می دانند. به نظر می رسد راهکار عادلانه تقسیم نهایی مسئولیت میان بیمه گران و به عبارتی حق مشارکت است، که بیانگر حق بیمه گر پرداخت کننده ی خسارت برای بازیافت سهمی از خسارت از بیمه گری است که او نیز مسئول پرداخت همان ضرر می باشد.

بازیافت خسارت, بیمه مازاد, بیمه مشترک, حق مشارکت