الهه پور مختار
وحید صفاری
مهدی سرچشمه پور

آهن به عنوان یک عنصر ضروری در بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاه نقش دارد، اما در غلظت های بالا، آلوده کننده آب و خاک است که با استفاده از گیاهان زینتی مناسب می توان امکان پاکسازی محیط آلوده را فراهم نمود. به منظور بررسی اثر فلز سنگین آهن بر شاخص های رشدی و توانایی گیاه پالایی گیاه ختمی زینتی (Althaea rosea) آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه ای واقع در معدن سنگ آهن گلگهر کرمان انجام شد. سطوح مختلف کلات آهن مورد استفاده در این آزمایش، صفر، ۱۵، ۳۰ و ۹۰ میلی گرم در کیلوگرم خاک بود که در ابتدا آزمایش با خاک گلدان ها ترکیب شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که با افزایش سطوح مختلف آهن، شاخص های رشدی و محتوای کلروفیل گیاه کاهش معنی داری نشان دادند، به طوری که بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، ارتفاع گیاه، طول ریشه، کلروفیل a، b و کل در تیمار شاهد مشاهده شد، همچنین بیشترین جذب آهن در اندام هوایی (ppm ۸۴/۱) و ریشه ( ppm۵۶/۱) در تیمار ۹۰ میلی گرم در کیلوگرم خاک مشاهده شد. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که، با توجه به توانایی جذب آهن در بافت های این گیاه، می توان از ختمی زینتی (Althaea rosea) جهت گیاه پالایی فلز سنگین آهن استفاده نمود.Iron is an essential element in many physiological processes of the plant, but in high concentrations, it contaminates water and soil, which can be cleaned by using appropriate ornamental plants. In order to investigate the effect of iron heavy metal on growth indices and phytoremediation ability of Althaea rosea in a completely randomized design with three replications in greenhouses located in Golgohar iron ore mine in Kerman. The different levels of iron chelate used in this experiment were zero, ۱۵, ۳۰ and ۹۰ mg/kg soil. Soil concentrations of iron chelate were initially mixed with potting soil. The results of this study showed that with increasing different levels of iron, growth indices and plant chlorophyll content showed a significant decrease, so that the highest fresh and dry weight of shoots and roots, plant height, root length, chlorophyll a, b and total was observed in the control treatment, also the highest iron uptake in shoots (۱.۸۴ ppm) and roots (۱.۵۶ ppm) was observed in the treatment of ۹۰ mg/kg soil. In general, the results of this study showed that due to the ability to absorb iron in the tissues of this plant, ornamental Althaea rosea can be used for phytoremediation of heavy metal iron.

آهن, ختمی زینتی, فلز سنگین, گیاه پالایی. Althaea rosea؛ Heavy metal؛ Iron؛ Phytoremediation