صلاح دستوم - دانشجوی دکترای مدیریت ورزشی دانشگاه گیلان، گیلان، ایران
رحیم رمضانی نژاد - استاد مدیریت ورزشی دانشگاه گیلان، گیلان، ایران
سعید صادقی برجرودی - استاد مدیریت ورزشی دانشگاه کردستان، کردستان، ایران

ورزش به دلیل نقش بی بدیلی که در پرورش انسان، سلامت عمومی، نشاط اجتماعی، رشد تجاری و پویایی رسانه­ای ایفا می­کند به کانون توجه، تمرکز و رقابت بین کشورها مبدل شده است. هدف این پژوهش ارائه الگوی مارپیچ چهارگانه دولت، دانشگاه، صنعت و جامعه برای توسعه اقتصاد دانش­بنیان ورزش کشور است. در این تحقیق کیفی از رویکرد تحلیل ساختاری-کارکردی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش،شامل ۲۳ تن از صاحب­نظران اقتصاد دانش­بنیان در حوزه ورزش مرکب از اساتید، مدیران و کارآفرینان، و ۹ تن از خبرگان است که به روش هدفمند (قضاوتی) انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها، علاوه بر مطالعات نظری، مصاحبه و دلفی بود. روایی پژوهش بر اساس اعتبار علمی و حقوقی نمونه، روایی محتوایی ابزار و توافق بین مصححان ارزیابی و تایید گردید. از روش تحلیل مفهومی سیستماتیک و آمار توصیفی برای تحلیل یافته­ها استفاده شد. براساس نتایج، برای بخش­های چهارگانه دولت، دانشگاه، صنعت و جامعه در مارپیچ اقتصاد دانش­بنیان ورزش ابتدا نهادها، نقش­ها و ساختارهای دانش­محور تعریف گردید. سپس فرایندهای چندسطی شامل گردش ارزش­ها، فرایند دانشی و چرخه تجاری بین سیستم­های چهارگانه تعیین شدند.  توصیف و مقایسه کمی و کیفی برای منظرهای هر چهار بخش مارپیچ نشان داد که وضعیت موجود نسبت به حالت قابلیت بالقوه شکاف قابل توجهی دارد. براساس یافته­های پژوهش می­توان گفت که اقتصاد دانش­بنیان در ورزش بدون تحقق الگوی مارپیچ چهارگانه بین دولت، دانشگاه، صنعت و جامعه میسر نیست. در الگوی مارپیچ اگر سیستم­های چهارگانه دارای نهادها، نقش­ها و ساختارهای دانش­محور فعال باشند و در فرایندهای دانش­بنیان مشارکت نمایند یک اکوسیستم مناسب برای اقتصاد دانش بنیان در ورزش شکل می­گیرد که پیامدهای قابل توجهی نیز برای اقتصاد و ورزش کشور خواهد داشت.

اقتصاد دانش محور, اکوسیستم کارآفرینی, توسعه دانش بنیان, صنعت ورزش, مارپیچ چندگانه