دیپلماسی مشارکتی چین؛ فرصت ها و چالش ها برای دیپلماسی اقتصادی ایران

سند مشارکت جامع راهبردی ایران و چین به منزله جلوه ای از دیپلماسی مشارکتی این کشور به واسطه ماهیت عمدتا ژئواکونومیکی با هداف و اولویت های اقتصادی و نتیجتا فعال سازی دیپلماسی اقتصادی در ایران تلاقی می یابد. سوال اصلی در این نوشتار بر آن است که دیپلماسی مشارکتی چین در قالب سند مشارکت جامع راهبردی چه فرصت ها و چالش هایی برای دیپلماسی اقتصادی ایران به همراه دارد؟ فرضیه مورد آن است که دیپلماسی مشارکتی چین از یک سو، در حوزه های ساختارسازی بوروکراتیک اقتصادی، تسهیل زیرساخت های ارتباطات و اطلاعات، گسترش تجارت و سرمایه گذاری، همکاری مالی و بانکی، بازنشانی ایران در ابتکار کمربند و راه، و کاهش فشارهای تحریمی ایران فرصت هایی جهت بازیابی دیپلماسی اقتصادی ایران می گشاید و از سوی دیگر، به واسطه چالش های ناشی از رویکردها و انتظارات متفاوت از توافق، ناهماهنگی دو کشور در حوزه کلان سیاستگزاری، ساختارهای تجاری متفاوت، تحریم زدگی همگرایی مالی و بانکی دو کشور، و ضعف و کمبود دیپلمات های اقتصادی و تجاری ایرانی در چین بازدارنده دیپلماسی اقتصادی ایران می گردد. هدف مقاله آن است که چیستی و چگونگی هم نشینی یا هم گریزی دیپلماسی مشارکتی چین و دیپلماسی اقتصادی ایران را شناسایی کند. مقاله دستیابی به این هدف را با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با اتکاء به چارچوب های مفهومی و نظری دیپلماسی نوین در دو وجه پیش گفته پیش می برد. نتیجه حاصله دلالت بر آن دارد که دیپلماسی اقتصادی ایران در پرتو توافق راهبردی با چین گشایش هایی را تجربه می کند، اما از سویی، با چالش های معناداری مواجه است که بهره مندی آن را محدود می سازد. استنتاج نهایی به عنوان یافته نشان می دهد تا زمانی که تحریم ها بر اقتصاد ایران سنگینی می کنند، چین در بازار و اقتصاد ایران بدون رقیب خواهد بود و این به نوبه خود به ناهمترازی دیپلماسی اقتصادی ایران با دیپلماسی مشارکتی چین می انجامد.

Keywords:

دیپلماسی مشارکتی , دیپلماسی اقتصادی , چین , ایران , سند مشارکت جامع راهبردی