سید مهدی تدین - دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

همواره حوزه همسایگی جزو اولویت های همکاری برای هر کشوری به خصوص در موضوع اقتصاد و تجارت است. مشابهت فرهنگ، سبک زندگی و الگوی مصرف مردمان حوزه همسایگی بستر مناسبی برای توسعه همکاری ها فراهم می کند. ایران کشوری است با پانزده همسایه که بیشتر این کشورها عمده نیازهای خود را از مسیر واردات تامین می کنند. همین مسئله فرصت مغتنمی را پیش روی ایران قرار داده است که بتواند با برنامه ریزی و استفاده هدفمند از ظرفیت همسایگی برای تامین حداکثری منافع ملی اقدام کند. روسیه قدرتمندترین همسایه ایران است که به دلیل تهدیدها و منافع مشترک بین المللی و منطقه ای، مواضع مشابهی در مسائل منطقه ای و بین المللی با ایران دارد و به تبع آن روابط سیاسی حسنه ای نیز میان دو کشور ایران و روسیه برقرار است و توافقنامه های همکاری متعددی میان دو کشور امضاشده است. علاوه بر موقعیت جغرافیایی ویژه دو کشور ایران و روسیه، حجم تجاری نسبتا بالا با جهان و توانمندی های روسیه به خصوص در حوزه تکنولوژی برتر و صنایع سنگین زمینه مناسبی را برای همکاری های اقتصادی و فنی دو کشور به وجود آورده است. بیشتر پژوهش های صورت گرفته در خصوص روابط اقتصادی ایران و روسیه با فرضیه رقابت تجاری میان ایران و روسیه صورت گرفته اند. اما این پژوهش ضمن نفی این فرضیه به دنبال بررسی چالش ها و فرصت های همکاری میان ایران و روسیه از منظر نخبگان سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و مصاحبه نیمه ساختمند و ارائه پیشنهادهای سیاستی برای توسعه همکاری ها به منظور استفاده حداکثری از ظرفیت همسایگی میان دو کشور است.

ایران، روسیه، روابط اقتصادی، تجارت، رقابت