مدل شبکه معنایی دیپلماسی انرژی جمهوری اسلامی ایران

در مقاله پیش رو ،با ارایه مدلی نوآورانه ،سعی شده تا ضمن آسیب شناسی دیپلماسی انرژی جمهوری اسلامی ایران ، الگوی مطلوب برای فعال سازی حداکثری دیپلماسی انرژی و بهینه سازی ظرفیت های آن در توسعه اقتصادی و روابط خارجی معرفی شود. سوال اصلی مقاله حاضر آن است که چرا دیپلماسی انرژی جمهوری اسلامی ایران نتوانسته به عامل افزایش قدرت ملی و توسعه اقتصادی ایران تبدیل شود؟ یافته های مقاله حاضر نشان می دهد که جمهوری اسلامی ایران نمی تواند با تکیه بر منابع انرژی، رویکرد سیاست خارجی، نوع نظام اقتصادی و همچنین روابط خارجی و تاکید بر امنیت انرژی، دیپلماسی انرژی خود را از وضعیت کنونی خارج سازد. تنها عنصر کامیابی دیپلماسی انرژی جمهوری اسلامی ایران تکیه بر ظرفیت های ژئوپلیتیکی و برنامه ریزی برای تبدیل شدن به هاب انرژی منطقه است. ایران در حالی که بسیاری از مولفه های لازم برای پیگیری کنش موفقیت آمیز در دیپلماسی انرژی را نداشته و به دلیل نوع روابط سیاسی با نظام استکبار جهانی، باید دیپلماسی انرژی خود را مبتنی بر ظرفیت های داخلی تحریم ناپذیر و غیرقابل کنترل قرار دهد. در این میان ، تنها عاملی که در میان عوامل شش گانه می تواند دیپلماسی انرژی جمهوری اسلامی ایران را با حفظ وضعیت کنونی روابط خارجی و وضعیت منابع و مصرف داخلی، به پیش برد ، متغیر ممتاز ژئوپلیتیک است.