نسرین ولی پور - دانشجوی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه ارومیه، ارومیه
هادی علی پور - استادیار گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
رضا درویش زاده - استاد گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه ارومیه، ارومیه

به منظور بررسی تغییرات مراحل فنولوژیکی، درجه روز رشد تجمعی و عملکرد و اجزای عملکرد دانه در ۶۴ رقم گندم بهارهتحت شرایط بهینه و کمبود عنصر روی، پژوهشی در سال زراعی ۹۹-۱۳۹۸ در قالب طرح لاتیس ساده در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه انجام شد. مراحل فنولوژیکی شامل تعداد روز تا جوانه زنی، تعداد روز تا سنبله دهی، تعداد روز تا گرده افشانی،تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و طول دوره پر شدن دانه به همراه GDD آنها در کنار صفات تعداد دانه در سنبله، وزنهزاردانه و عملکرد دانه مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تحت شرایط نرمال بین ارقام موردبررسی از نظر تمامی صفات مورد بررسی اختلاف معنی دار وجود دارد. تحت شرایط تنش کمبود روی هر چند از نظر صفتتعداد روز تا گرده افشانی تفاوت آماری معنیدار مشاهده نشد اما از نظر سایر صفات مورد بررسی اختلاف معنی دار وجودداشت. براساس نتایج تجزیه کلاستر و تجزیه به مولفه های اصلی در هر دو شرایط بهینه و کمبود روی ارقام نیشابور، گلستانو گهر به عنوان ارقام مطلوب با عملکرد و اجزای عملکرد بالا شناسایی شدند که رقم نیشابور جز ارقام زودرس و گلستان وگهر جز ارقام دیررس بودند که میتوان از ارقام شناسایی شده در برنامه های به نژادی برای تولید و معرفی ارقام جدید مطلوباستفاده نمود.

بایپلات، تجزیه کلاستر، روی، مراحل فنولوژیکی، نیاز حرارتی