علی ویانی - استادیار گروه گیاه پزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

یکی از مهم ترین بیماری های نخود در مناطق دیم کشور، پژمردگی فوزاریومی است. از آنجائی که ارقام مقاوم همیشه دردسترس نبوده و کنترل شیمیایی نیز توام با خطرات زیست محیطی می باشد لذا پرایمینگ بذور با استفاده از آنتاگونیست هایباکتریایی، روشی آسان و موثر برای مهار بیماری می باشد. باکتری های Bacillus methylotrophicus و B. subtilis دربررسی های آزمایشگاهی و در کشت متقابل با قارچ Fusarium oxysporum f. sp. ciceris عامل پژمردگی نخود توانستند بهترتیب ۴۹ و ۲۲ درصد از رشد میسلیومی این قارچ ممانعت کنند. قارچ کش رورال تی اس پس از مخلوط شدن با محیط کشت،توانست به طور کامل مانع رشد میسلیومی قارچ بیمارگر شود. از نظر درصد جوانه زنی بذور، تفاوت تیمارها با شاهد معنی دارنبود ولی پرایمینگ بذور با باکتری های آنتاگونیست و قارچ کش، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه را در گیاهچه های نخود درمقایسه با شاهد به صورت معنی داری افزایش داد. طول ریشه چه نیز در پرایمینگ زیستی بذور در مقایسه با شاهد، از افزایشمعنی داری برخوردار بود. در شرایط گلخانه ای، تمامی تیمارها توانستند بیماری را در گیاهان نخود به طور معنی داری مهارنمایند. با توجه به کارایی خوب عوامل زیستی مورد بررسی و کاربرد آسان آنها به همراه بذور، می توان این روش را بهکشاورزان توصیه کرد.

پرایمینگ، پژمردگی فوزاریومی، مهار زیستی، نخود