مهرزاد احمدی - استادیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج
منصور امیدی - استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
علی اکبر شاه نجات بوشهری - استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

در این تحقیق عملکرد و کیفیت دانه و روغن شش رقم کلزا اصلاح شده زمستانه در دو سال زراعی ۹۶-۱۳۹۴ در قالب طرحبلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در کرج بررسی و مقایسه گردید. صفات مورفولوژیکی و میزان روغن و ترکیباسیدهای چرب ارقام مختلف طی دو سال جمع آوری شد. تجزیه واریانس مرکب به منظور اثرات فاکتورهای آزمایش و اثراتمتقابل آن ها با سال انجام گردید و مقایسه میانگین عملکرد به روش دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام شد.تجزیه واریانس نشان داد که تنوع ژنتیکی معنی داری بین ارقام کلزا مورد مطالعه از نظر اغلب صفات در سطح احتمال یکدرصد وجود داشت. در بین ارقام مورد بررسی، رقم زرفام بیشترین عملکرد روغن (۱۴۰۰ کیلو گرم در هکتار) و زودرس ترینرقم بوده و پس از آن رقم اکسپرس بیشترین مقدار را داشت. ارقام اکسپرس، زرفام و نپتون، احمدی، به ترتیب بیشترین درصداسید اولئیک، اسید لینولیک و اسید لینولنیک را داشتند. میزان اسید اروسی مورد بررسی در بین ارقام ناچیز و حداکثر ۰/۲درصد تعیین گردید مقدار گلوکوزینولات در ارقام از ۹/۳ میکرمول در گرم ماده خش در رقم احمدی الی ۴/۸ میکرمول در گرم ماده خشک در زرفام تعیین گردید نتایج تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که صفت تعداد دانه در خورجین بیشترینهمبستگی را با مولفه اول و صفات مقدار گلوکوزینولات و اسید چرب لینولئیک بیشترین همبستگی با مولفه دوم را داشتند.

اسید چرب، دانه روغنی، عملکرد دانه، گلوکوزینولات