جهانفر دانشیان - استاد، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج
مهرزاد احمدی - استادیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج

در این تحقیق ۱۴ لاین برتر سویا که در آزمایشات مقدماتی ارزیابی عملکرد سویا در مناطق مختلف برتر بودهاند به همرراه دورقم صبا و کوثردر دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در دو سرال زراعری ۹۵-۱۳۹۴در کرج ارزیابی شدند. هر دو آزمایش تا زمان استقرار گیاهچه و ظهور مرحله V۴-V۵ که مصادف با توسعه کامل چهارمینتا پنجمین برگ سه برگچه ای بود، مشابه یکدیگر آبیاری شدند و پس از آن آزمایش اول به صورت هفتگی و دوم به صورتیک هفته در میان (به ترتیب ۵۰-۵۵ و ۱۰۰-۱۲۰ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) آبیاری شردند. نتایج حاصل ازتجزیه واریانس مرکب عملکرد دانه در شرایط نرمال و خشکی نشان داد که اثرات لاین و لاین × سال در سطح احتمال یک درصد معنی دار بوده و بیانگر واکنش مختلف لاین ها در شرایط محیطی متفاوت و اختلاف عملکرد آنها از سالی به سال دیگراست. نمودار بای پلات نشان داد که لاین ها L. ۳(Williams x Katool) ، L.۳( Nemaha x Savoy) و L.۴۵ (Columbus x Krasnodar ۷۷۸) و ارقام صبا و کوثر در مجاورت بردارهای مربوط به شاخص های مهم مقاومت به خشکی قرار گرفتتند.لاین L. ۳(Williams x Katool) و L. ۴۴(Craford x Lan) به بردار مربوط به عملکرد در شرایط تنش تمایل داشتند و اینبیانگر این است که مقادیر بالا برای شاخص تحمل خشکی در این لاین ها بیشتر به علت عملکرد بالای آن در شرایط بدونتنش بوده است. براساس شاخص SIIG ، لاین L. ۳(Williams x Katool) با بیشترین مقدار SIIG ، متحمل ترین لاین به تنشخشکی بود.

شاخص های تحمل، تنش خشکی، عملکرد دانه، لاین پیشرفته، سویا