روح اله نیک فکر - دانشجوی دکتری رشته اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
سیدکاظم کاظمی تبار - دانشیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
غلامعلی رنجبر - استادیار، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری طبرستان
سیدحمیدرضا هاشمی پظرودی - استادیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
پویان مهربان جوینی - استادیار، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری طبرستان

کنجد از قدیمی ترین گیاهان دانه روغنی محسوب میشود. مطالعه تنوع ژنتیکی موجود بین ژنوتیپ های کنجد، اطلاعاتمهمی برای استراتژی مدیریت بهتر برای بهبود محصول در شرایط نامساعد فراهم می کند. تجزیه همبستگی در اصلاح نباتاتمهم است زیرا میزان ارتباط ژنتیکی و غیر ژنتیکی بین دو یا چند صفت را تعیین میکند و امکان انتخاب غیرمستقیم را فراهممی نماید. این روابط امکان افزایش انتخاب غیرمستقیم در صفات همبسته را محاسبه میکند. ژنوتیپ جمع آوری شده ازمناطق مختلف در قالب طرح بلوک تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساریکشت شد. ۱۴ صفت مورفولوژی اندازهگیری شد. تجزیه واریانس، مقایسه میانگین و تجزیه همبستگی محاسبه شد. وزن تکبوته با همه صفات بهجز تعداد شاخه فرعی همبستگی مثبت و معنیداری داشت. تعداد کپسول در شاخه اصلی با همه صفاتبه جز میانگین تعداد کپسول در شاخه فرعی، تعداد دانه در یک کپسول و ارتفاع همبستگی معنی دار و مثبتی داشت. تعدادشاخه فرعی همبستگی مثبت و معنی داری با صفات ارتفاع و میانگین تعداد کپسول در شاخه فرعی داشت همچنین با صفتتعداد کپسول در شاخه اصلی همبستگی منفی و معنی داری داشت. میانگین تعداد کپسول در شاخه فرعی نیز با همه صفاتبه جز تعداد کپسول در شاخه اصلی، عرض کپسول، وزن صددانه و عملکرد همبستگی مثبت و معنی داری داشت.

تنوع ژنتیکی، کنجد، همبستگی، صفات مورفولوژی