الناز حاجتی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژنتیک و به نژادی گیاهی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
علی اعلمی - دانشیار دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
علی اکبر عبادی - استادیار موسسه تحقیقات برنج کشور

تنش سرما یکی از مهمترین تنش های محیطی تاثیرگذار بر رشد برنج به ویژه در نواحی معتدل و مرتفع می باشد. در اینمطالعه به منظور بررسی اثر تنش سرما در مرحله جوانه زنی، تعداد ۳۳ ژنوتیپ برنج شامل ارقام بومی، اصلاح شده و جهشیافته در دو شرایط دمایی ۱۵ (تنش سرما) و ۲۸ درجه سانتیگراد (شرایط نرمال) ارزیابی شدند. صفات مورد بررسی شاملطول ریشه چه و ساقه چه، وزن تر و خشک ریشه چه، وزن تر و خشک ساقه چه، وزن تر و خشک بذر، سرعت و درصدجوانه زنی، میانگین مدت زمان جوانه زنی و ضریب سرعت جوانه زنی و شاخص های تحمل به سرما در مرحله جوانه زنیشامل REDCOL ، PERCOL و GI بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین ژنوتیپ های مورد مطالعه به لحاظ شاخص هاتحمل به سرما و صفات یاد شده، اختلاف معنی دار در سطح احتمال یک درصد وجود دارد که مبین واکنش متفاوت ژنوتیپهای در شرایط سرما و وجود تنوع ژنتیکی بین آنها می باشد. با توجه به نتایج مقایسه میانگین ها و تجزیه خوشه ای، درمجموع ژنوتیپ های هاشمی، نعمت، شیرودی و کوهسار ارزش های بالاتری را کسب نمودند که می تواند نشان دهنده تحملبالاتر این ژنوتیپ ها به سرما در مرحله جوانه زنی باشد و برای پروژه های به نژادی برنج استفاده شوند.

برنج، تنش سرما، جوانه زنی