میثم کهن ترابی - استادیار دانشگاه بزرگمهر قائنات

تاریخ دریافت: ۰۷/۰۳/۱۴۰۰   |   تاریخ پذیرش: ۱۵/۰۷/۱۴۰۰ بررسی اعتبار احادیثی که در مقام بیان مصادیق آیات قرآن هستند وگاه دستخوش تغییرات و یا تحریفاتی میشوند، از اهمیت ویژهای برخوردار است. روایاتی در منابع فریقین، در بیان مصداق آیه ۱۰۱ سوره انبیاء آمده است. این آیه درباره کسانی است که بدیشان وعده نیکو داده شده و از آتش دور نگاه داشته شده اند. به گفته منابع اهل سنت، امام علی(ع) از خلیفه سوم و یا افرادی دیگر نام برده که تعدادشان در برخی منابع مساوی با عشره مبشره است. منابع شیعه احادیثی را از پیامبر اکرم(ص) نقل کرده اند که آن حضرت، علی(ع) و شیعیانش را مصداق این آیه معرفی فرمودهاند. روایات اهل سنت از منظر سندی دچار ضعف شدیدی هستند و از منظر متنی نیز با روایات معتبر و تاریخ قطعی معارضت دارند. سند روایات منقول در منابع شیعه بسیار معتبر است و محتوای آن، با روایات معتبر موجود در منابع فریقین تایید می شود. پژوهش حاضر باهدف کمک به تبیین درست مصادیق آیه، پس از احصاء روایات فوق از منابع کتابخانهای و با ابزار نقد سندی و تحلیل انتقادی متن روایات منقول در منابع فریقین، به انجام رسیده است. کهن ترابی، م. (۱۴۰۰). اعتبارسنجی روایات فریقین درباره مصادیق آیه ۱۰۱ سوره انبیاء، دوفصل نامه پژوهش های تفسیر تطبیقی. ۷ (۱۴)، ۲۶۹-۲۴۱. Doi: ۱۰.۲۲۰۹۱/PTT.۲۰۲۱.۵۸۱۱.۱۸۰۸.

آیه ۱۰۱ سوره انبیاء, مصداق شناسی, علی(ع), خلیفه سوم, نعمان بن بشیر, منابع فریقین