یاسمین برکیان - استادیار گروه بیماری های دهان و دندان، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران
محمد خلیفه قلی - استادیار گروه باکتری شناسی و میکروب شناسی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران
هدی ابولحسنی - استادیار شیمی دارویی، گروه فیزیولوژی، فارماکولوژی، مرکز تحقیقات سلولی و مولکولی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران
مهدیه سلمان - دندانپزشک، قم، ایران

مقدمه: پوسیدگی در اثر برهم کنش بین میکروارگانیسم های عامل پوسیدگی با کربوهیدرات های روی سطوح دندانی اتفاق می افتد. مطالعات حضور باکتری های استرپتوکوکوس موتانس و لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس را در ضایعات پوسیدگی نشان می دهند. با توجه به مقاومت نسبی به آنتی بیوتیک ها در میان باکتری ها و با توجه به اثرات ضدمیکروبی گیاه هندوانه ابوجهل، در این پژوهش اثر ضدمیکروبی این گیاه بر روی این باکتری ها مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش ها: پس از تهیه عصاره به روش خیساندن، رقت های سریال ۱ به ۲ که در آن هر غلظت حاوی ماده ی موثره ای به اندازه ی نصف غلظت قبلی خود بود، از µg/ml ۱۶۳۸۴ تا ۸ تهیه شد. سپس در هریک از چاهک های میکروپلیت lµ ۱۰۰/۱ از غلظت های مختلف عصاره ها، محیط کشت (۲×) و سوسپانسیون استاندارد باکتری اضافه گردید. میکروپلیت ها در جار بی هوازی به مدت ۴۸ ساعت در دمای ۳۷ درجه قرار داده شد و بعد از گرماگذاری، میزان MIC به طریق چشمی تعیین شد.یافته ها: عصاره ی الکلی در غلظت µg/ml ۱۶۳۸۴ مانع رشد باکتری لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس شده و عصاره ی آبی نیز در غلظت های µg/ml ۱۶۳۸۴ و µg/ml ۸۱۹۲ از رشد جلوگیری کرد. عصاره ی الکلی و آبی در غلظت های µg/ml ۱۶۳۸۴ و µg/ml ۸۱۹۲ مانع رشد باکتری استرپتوکوکوس موتانس شدند.نتیجه گیری: میزان مهارکنندگی عصاره های آبی و الکلی هندوانه ابوجهل برای باکتری استرپتوکوکوس موتانس یکسان بوده و با توجه به بالا بودن غلظت های موثر بر این باکتری هیچ یک از عصاره ها بر این باکتری اثر ضدباکتریایی نداشتند. در مورد باکتری لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس نیز، هر دوی این عصاره ها فاقد اثر آنتی باکتریال بر باکتری بودند.

هندوانه ابوجهل, لاکتوباسیلوسوس اسیدوفیلوس, استرپتوکوکوس موتانس