لیلا فرهادملاشاهی - مرکز تحقیقات بیماری های دهان، فک و صورت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
زهره دلیر ثانی - مرکز تحقیقات بیماری های دهان، فک و صورت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
سعیده سلیمی - استاد گروه بیوشیمی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران
سمانه شهابی نژاد - دندانپزشک، زاهدان، ایران

مقدمه: زبان جغرافیایی، التهاب سطح پشتی زبان است که اتیولوژی مشخصی ندارد. در این مطالعه سطح کورتیزول و آلفا-آمیلاز بزاق مبتلایان با هدف بررسی ارتباط احتمالی بیومارکرهای مرتبط با استرس با زبان جغرافیایی صورت گرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه موردی-شاهدی، بزاق غیر تحریکی ۹۰ فرد شرکت کننده (۴۵ فرد مبتلا به زبان جغرافیایی و ۴۵ فرد بعنوان شاهد) جمع آوری شد و میزان کورتیزول و آلفا-آمیلاز اندازه گیری گردید. آنالیز داده ها با استفاده از آزمون آماری Student’s t-test و توسط نسخه ۲۰ نرم افزار SPSS انجام شد و ۰۵/۰˂p معنی دار در نظر گرفته شد.یافته ها: میزان آلفا-آمیلاز بزاق در افراد مبتلا به زبان جغرافیایی u/ml ۲/۸±۷/۱۱۶و در گروه شاهد u/ml ۷/۸±۶/۱۱۴بود که ارتباط معنی داری بین سطح آلفا-آمیلاز با ابتلا به زبان جغرافیایی دیده نشد (p=۰.۸). همچنین میزان کورتیزول بزاق در گروه کنترل ng/ml ۳/۲±۸/۴ و در گروه مورد ng/ml ۴/۳±۹/۶ گزارش شد که بصورت معنی داری در گروه مبتلایان بالاتر بود  (p=۰.۰۰۱). نتیجه گیری: باوجودی که سطح کورتیزول بزاق در مبتلایان به زبان جغرافیایی بیشتر از سایر افراد بود، ولی رابطه معنی داری بین سطح آلفاآمیلاز با زبان جغرافیایی پیدا نشد. بررسی رابطه استرس و زبان جغرافیایی نیاز به مطالعات بیشتری در هر دو زمینه بالینی و پاراکلینیکی دارد.

زبان جغرافیایی, کورتیزول, آلفاآمیلاز, بزاق, استرس