منیره خیرخواه - Associate professor of Earth science institute of geological survey of Iran
محمد مبشر گرمی - post doc researcher of Earth science institute of geological survey of Iran

تکاپوهای آتشفشانی دماوند در بخش میانی رشته کوه البرز مرکزی از حدود ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار سال پیش آغاز شده است. روانه های گدازه و پیروکلاستیک ها عمده ترین سازنده های مخروط کنونی دماوند هستند. تراکی آندزیت های دماوند در منطقه لار، عموما بافت هیالوپورفیریک و میکرولیتیک پورفیریک دارند. بر پایه تجزیه نقطه ای کانی ها، این گدازه ها شامل کانی هایی پلاژیوکلاز (آندزین لابرادوریت)، کلینوپیروکسن (دیوپسید)، آمفیبول (منیزیوهاستنگزیت)، میکا (فلوگوپیت)، آپاتیت و کانی های تیره هستند. هسته دیوپسیدها مقدارFe۳+ نسبتا بالاتری نسبت به حاشیه کانی دارند که بیانگر محیط اکسیدان مخزن ماگمایی گدازه ها است. تغییرات مقادیر کلسیم و سیلیس از هسته تا حاشیه این کانیها نشان دهنده آلودگی ماگمای منشا با مواد پوسته ای است. شیمی کانی ها بر ماهیت ساب آلکالن ماگمای میزبان دلالت دارد. فلوگوپیت ها با ترکیب شیمی Fe#<۰.۳۳ و )TiO۲۷/۷- ۰۳/۶) و Mg # (۷۵/۰ -۷۷/۰) در گستره دمایی ۹۱۲ تا ۹۹۵ درجه تشکیل شده اند. مطالعات زمین دما فشارسنجی کلینوپیروکسن ها نشان می دهد این کانی ها در دمای ۱۱۱۲ تا ۱۱۹۱(±۵۰) درجه سانتی گراد و فشار ۲/۶ تا ۹/۶ کیلوبار، در اعماق ۲۰ تا ۲۲ کیلومتری، با میزان آب حدود ۱۰ درصد شکل گرفته اند و آمفیبول ها با حدود ۴ تا ۷ درصد آب، در فوگاسیته ۸۳/۵- تا ۱۵/۶- و فشار مابین ۴۷/۵ تا ۸۴/۶ کیلوبار تشکیل شده اند.

Keywords: Trachyandesite, Thermo barometry, Damavand, Mineral Chemistry, Lar., تراکی آندزیت, دما فشارسنجی, دماوند, شیمی کانی, لار