رضا علی پور - دانشکده علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
علی جهانگیری - دانشکده علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر تکتونیک فعال بر اشکال ژئومورفیک و ارتباط آن با ناهنجاری سلسله مراتبی سیستمهای زهکشی در تاقدیس قلاجه بود. تاقدیس قلاجه با روند شمال غرب جنوب شرق یکی از ساختارهای فعال تکتونیکی در کمربند چینخورده رانده زاگرس است. در این مطالعه ابتدا منطقه مورد مطالعه به ۷ حوضه تقسیم و سپس شاخصهای ژئومورفیک مرتبط با سیستم زهکشی برای حوضهها محاسبه شد. پس از آن، ضریب همبستگی پیرسون (r) در سطوح معنادار آماری (۰۵/ و ۰۱/ ) برای هر یک از اندیسهای ژئومورفیک محاسبه شد. نتایج به دستآمده از تجزیه وتحلیل کمی این شاخصها همبستگی مثبت و قوی بین شاخصهای BS-Bl/Bmw را نشان داد. همچنین همبستگی مثبت و خوبی بین شاخصهای R-Rb و همبستگی منفی قوی میان شاخصهای R-Df و همبستگی منفی خوب میان شاخصهای Hs-Δa دیده شد. حوضه های طویل به نسبت حوضههای تقریبا دایرهای و فرسایشی میزان Δa بالاتری داشتند. از طرفی این حوضهها مقادیر عددی Bl/Bmw بالاتری نسبت به حوضه های دایرهای و فرسایشی داشتند. این موضوع ارتباط مستقیم و همبستگی قوی میان شاخصهای Bs و Bl/Bmw را نشان می دهد. گسترش سازندهای تبخیری و نامقاوم گچساران و نهشتههای کواترنری سبب فرسایش و حفر عمیق و تغییر در تعداد آبراهههای مرتبه اول در قسمت شمالی یال جنوب باختری شده است که در نهایت همبستگی منفی میان شاخصهای R-Df به وجود آورده است. نتایج به دستآمده از تجزیه وتحلیل کمی شاخصهای ژئومورفیک در تاقدیس قلاجه نشاندهنده فعالیت زمینساختی بالاتر یال جنوب باختری این تاقدیس در مقایسه با یال شمال خاوری آن بود.

Zagros, Drainage, Geomorphic indexes., زاگرس, شاخص های ژئومورفیک, شبکه زهکشی