کریم رستمی زاده، - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت صنعتی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.
هما درودی - دانشیار، گروه مدیریت، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.
علی محمدی - استادیار، گروه حسابداری، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.

هدف: هدف این پژوهش، ارائه مدلی مطلوب برای شناسایی عوامل و مولفه های توسعه پایدار صنعت آهن و فولاد با به کارگیری تکنیک های داده بنیاد و دیمتل فازی است. روش: نوع پژوهش توصیفی است و به روش آمیخته (کیفی و کمی) اجرا شده است. پژوهش از نوع کاربردی و اکتشافی است و با توجه به مدل ارائه شده، توسعه ای محسوب می شود. جامعه آماری بخش کیفی، مدیران ارشد خبره و دانشگاهیان با سابقه و آشنا با مفهوم توسعه پایدار و در بخش کمی، مدیران ارشد و اساتید دانشگاه است. در مرحله کیفی با استفاده از نمونه گیری هدفمند قضاوتی، از ۱۵ خبره دانشگاه و صنعت برای استخراج مدل مفهومی بهره برده شد و در مرحله کمی (دیمتل فازی) با نظرسنجی و بهره مندی از ۷ نفر از خبرگان مرحله اول، به اولویت بندی و شناسایی اثرگذارترین و اثرپذیرترین عوامل مدل اقدام شد. گردآوری داده ها در این پژوهش از طریق مصاحبه و پرسش نامه، انجام گرفت. اعتبار ابزار سنجش در بخش کیفی، از طریق روایی صوری انجام شد و در بخش کمی، پایایی شاخص های پرسش نامه از طریق آلفای کرونباخ سنجیده شد. یافته ها: در مرحله اول بخش کیفی، به تلخیص مقوله ها با نرم ‎افزار مکس کیودا پرداخته شد و تعداد ۶ عامل اصلی، ۱۳زیر عامل و ۴۶ مفهوم شناسایی شد. سپس با به کارگیری تکنیک دیمتل فازی، عوامل ۱۳گانه به ترتیب اهمیت و میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری استخراج شدند. تاثیرگذارترین آنها به ترتیب مدیریت کلان صنعت آهن و فولاد، شرایط اقتصادی و سیاسی، مدیریت بازار، مدیریت مالی، مدیریت یکپارچه منابع، محیط زیست و تاثیرپذیرترین آنها جامعه و تولید بود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، برای رسیدن به بهره ‎وری سازمانی، سازمان باید در توسعه پایدار صنعت فولاد و آهن به عامل تولید فولاد توجه کند. همچنین، عامل مدیریت کلان صنعت فولاد، تاثیرگذارترین عامل در توسعه پایدار صنعت فولاد و آهن است.

توسعه پایدار, داده بنیاد, دیمتل فازی, صنعت آهن و فولاد