فاطمه امینیان دهکردی - دانشجوی دکترای روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، یاسوج، ایران.
خسرو رمضانی - استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، یاسوج، ایران.
علیرضا ماردپور - استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، یاسوج، ایران

مقدمه: زورگویی آسیب های روانی، هیجانی و ارتباطی فراوانی را برای دانش آموزان ایجاد می کند. بر همین اساس مطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدیریت خشم مبتنی بر رویکرد شناختی - رفتاری بر خودشیفتگی و زورگویی دانش آموزان زورگو انجام شد. روش کار:  این پژوهش، به روش نیمه آزمایشی و با طرح پیش­آزمون و پس آزمون با گروه گواه انجام گرفت. جامعه آماری شامل دانش آموزان زورگو مشغول به تحصیل در دوره اول متوسطه در شهرستان سامان استان چهارمحال و بختیاری در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ بود. در این پژوهش تعداد ۴۰ دانش آموز زورگو با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه­های آزمایش و گواه قرار گرفتند (در هر گروه ۲۰ دانش آموز). دانش آموزان گروه آزمایش به مدت ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای در طول دو ماه تحت آموزش مدیریت خشم مبتنی بر رویکرد شناختی - رفتاری قرار گرفتند. در این پژوهش از مقیاس قلدری ایلی نویز و خودشیفتگی استفاده شد. داده های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس با اندازه­گیری مکرر با استفاده از نرم افزار آماری ۲۳SPSS تجزیه و تحلیل شد. نتایج: نتایج نشان داد که آموزش مدیریت خشم مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری بر خودشیفتگی (۰۰۱/۰p<) و زورگویی  (۰۰۱/۰p<) دانش آموزان زورگو تاثیر معنادار داشته است. اندازه اثر نشان داد که به ترتیب ۶۷ و ۷۲ درصد واریانس متغیرهای خودشیفتگی و زورگویی توسط ارائه مداخله حاضر تبیین می شود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش حاضر می توان چنین نتیجه گرفت که آموزش مدیریت خشم مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری با تمرکز بر مهارتهای مدیریت خشم، راهکارهای عملی مدیریت خشم و خودآموزی شناختی می تواند به عنوان یک روش کارآمد جهت کاهش خودشیفتگی و زورگویی دانش آموزان زورگو مورد استفاده گیرد.

آموزش مدیریت خشم, رویکرد شناختی رفتاری, خودشیفتگی و زورگویی