مهدی مکاری - استادیار گروه مهندسی آب مرکز آموزش عالی کاشمر، کاشمر، ایران
میثم مجیدی - استادیار گروه مهندسی آب مرکز آموزش عالی کاشمر، کاشمر، ایران.
حسن فلاحتی - کارشناس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی.

این پژوهش در قالب طرح کامل تصادفی به­صورت کرت­های یک بار خرد شده با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل پنج تیمار آبیاری   به­عنوان عامل اصلی و دو رقم ذرت علوفه­ای شامل سینگل کراس ۷۰۴ و ۶۰۶ به­عنوان عامل فرعی بودند. تیمارهای آبیاری عبارت بودند از: ۱) آبیاری کامل (FI)، ۲) کم­آبیاری به­صورت استاتیک (SDI)، ۳) کم­آبیاری به­صورت پویا (DDI)، ۴) آبیاری بخشی از ریشه به­صورت پویا (DPRD) و ۵) آبیاری بخشی از ریشه به­صورت استاتیک (SPRD). نتایج نشان داد که تیمارهای کم­آبیاری DDI، SPRD و DPRD باعث کاهش معنی­دار ماده خشک برگ، سرعت رشد گیاه و شاخص سطح برگ شدند. در انتهای فصل رشد، ماده خشک برگ در تیمارهای DDI، SPRD و DPRD نسبت به تیمار شاهد (FI) به­ترتیب به اندازه ۸/۱۹، ۸/۲۰ و ۳/۲۵ درصد کاهش نشان داد. بیش­ترین سرعت رشد گیاه و رشد نسبی به­ترتیب با مقادیر ۰۶/۴۱ گرم بر مترمربع در روز و ۱۳/۰ گرم بر روز مربوط به تیمار آبیاری کامل بود. در ۷۰ روز بعد از کاشت، سرعت رشد گیاه در تیمارهای DDI، SPRD و DPRD نسبت به تیمار شاهد (FI) به­ترتیب به اندازه ۷/۳۱، ۳۹ و ۵/۵۸ درصد و شاخص سطح برگ در این تیمارها نسبت به تیمار شاهد به­ترتیب به اندازه ۱/۱۸، ۷/۲۲ و ۸/۳۱ درصد کاهش نشان دادند. با توجه به مصرف کم­تر آب در تیمار SDI نسبت به تیمار شاهد و هم­چنین محدودیت منابع آبی در منطقه مورد مطالعه، می­توان تیمار SDI را به­عنوان روش کم­آبیاری مناسب برای این منطقه پیشنهاد نمود.

سرعت رشد گیاه, سرعت رشد نسبی, شاخص سطح برگ, زی توده خشک