زهرا بلوکی - دانشگاه تبریز
حسین دقیق کیا - تبریز
ابوذر نجفی - تبریز
مهدیه مهدی پور - تبریز

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر آنتی اکسیدانی الاژیک اسید بر کیفیت اسپرم قوچ در طول فرآیند انجماد-یخ گشایی بود. در این مطالعه از ۵ قوچ نژاد قزل در ۵ تکرار (۲ بار در هفته) بوسیله واژن مصنوعی اسپرم گیری شد. بمنظور حذف اثرات فردی هر دام نر، نمونه های منی پس از ارزیابی اولیه و در صورت داشتن شرایط یکسان، با هم مخلوط شدند. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: الاژیک اسید در چهار سطح ۲۵/۰، ۵/۰، ۱ و ۵/۱ میلی مولار و گروه شاهد (بدون آنتی اکسیدان). رقیق کننده بر پایه تریس-لستین مورد استفاده قرار گرفت. انجماد نمونه های منی بدنبال دو ساعت سردسازی و تعادل سازی دما تا ۵ درجه سانتی گراد صورت گرفت. یخ گشایی در دمای ۳۷ درجه سانتی گراد به مدت ۳۰ ثانیه انجام شد. پارامترهای جنبایی کل، زنده مانی، یکپارچگی غشاء، میزان اسپرم های غیرطبیعی، پارامترهای جنبایی، میزان مالون دی آلدهید، ظرفیت تام آنتی اکسیدانی اسپرم، فعالیت آنزیم های گلوتاتیون پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز بعد از یخ گشایی اندازه گیری شدند. آنالیز داده ها به کمک نرم افزار SAS انجام گرفت. یافته های این تحقیق بیانگر بهبود زنده مانی، تحرک اسپرم ها و ظرفیت تام آنتی اکسیدانی در چهار سطح ۲۵/۰، ۵/۰، ۱ و ۵/۱ میلی مولار نسبت به گروه شاهد بود. فعالیت آنزیم های گلوتاتیون پراکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز، غلظت مالون دی آلدهاید و یکپارچگی غشاء پلاسمایی در هیچ یک از سطوح تفاوت معنی-داری با گروه شاهد نداشت. میزان اسپرم غیرطبیعی در سطح ۵/۰ میلی مولار کاهش یافت و در صفات سرعت در مسیرمنحنی، سرعت در مسیرمستقیم و خطی بودن حرکت اسپرم با گروه شاهد تفاوت معنی داری داشت. بطورکلی، سطح ۵/۰ میلی مولار نسبت به سایر گروه های تیماری مورد مطالعه، سبب بهبود کیفیت منی قوچ بعد از فرآیند انجماد-یخ گشایی شد.

اسپرم, الاژیک اسید, انجماد, قوچ