شهریار کارگر - دانشگاه شیراز
غلام رضا قربانی - دانشگاه صنعتی اصفهان
محمد خوروش - دانشگاه صنعتی اصفهان

اثرات منبع غله و مکمل روغن بر گوارش پذیری مواد مغذی، فراسنجه های تخمیر شکمبه و عملکرد تولیدی گاوهای شیری با استفاده از هشت راس گاو هلشتاین چند بار زایش (۳/۱ ± ۳/۳) در قالب آزمایش فاکتوریل ۲ × ۲ و بر پایه طرح مربع لاتین (۴ × ۴) دو بار تکرار شده ارزیابی شدند. جیره های آزمایشی عبارت بودند از: ۱) جیره ای بر پایه ۱۰۰ درصد دانه جو در بخش کنسانتره با ۲ درصد (بر اساس ماده خشک جیره) روغن ماهی؛ ۲) جیره ای بر پایه ۱۰۰ درصد دانه جو در بخش کنسانتره با ۲ درصد روغن سویا؛ ۳) جیره ای بر پایه ۱۰۰ درصد دانه ذرت در بخش کنسانتره با ۲ درصد روغن ماهی؛ و ۴) جیره ای بر پایه ۱۰۰ درصد دانه ذرت در بخش کنسانتره با ۲ درصد روغن سویا. ماده خشک مصرفی در جیره هایی بر پایه جو در مقایسه با جیره هایی بر پایه ذرت تمایل به افزایش داشت. این در حالی است که ماده خشک مصرفی در جیره های حاوی روغن ماهی در مقایسه با جیره های حاوی روغن سویا کاهش یافت. گوارش پذیری ظاهری ماده خشک و عصاره اتری در کل دستگاه گوارش در جیره هایی بر پایه ذرت در مقایسه با جیره هایی بر پایه جو بیش تر بودند. روغن ماهی گوارش پذیری ظاهری کربوهیدرات غیر الیافی و عصاره اتری را در مقایسه با روغن سویا کاهش داد. غلظت مولاری پروپیونات متاثر از اثر متقابل بین اثرات اصلی شد. در جیره هایی بر پایه جو در مقایسه با جیره هایی بر پایه ذرت، غلظت مولاری پروپیونات شکمبه گاوهای تغذیه شده با روغن سویا افزایش یافت. منبع غله تاثیری بر تولید شیر و ترکیبات آن نداشت. روغن ماهی در مقایسه با روغن سویا تولید شیر و ترکیبات آن را به طور منفی تحت تاثیر قرار داد. بین تیمارهای آزمایشی بازده خوراک بدون تغییر باقی ماند. نتایج نشان داد اثر متقابلی بین منبع غله و مکمل روغن بر عملکرد تولیدی گاوهای شیری وجود ندارد. تغذیه روغن ماهی در مقایسه با روغن سویا (اما نه تغییر دادن تخمیرپذیری جیره ها) با کم کردن ماده خشک مصرفی عملکرد تولیدی گاوهای شیری را تحت تاثیر قرار نداد.

دانه جو, دانه ذرت, روغن سویا, روغن ماهی, گاو شیری