یونس اولادشنبه - دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
محسن ساری - دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
مرتضی چاجی - دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
طاهره محمد آبادی - دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
محمد بوجارپور - دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

هدف از این مطالعه بررسی اثرات سطوح مختلف اسانس مروتلخ (Salvia mirzayanii) بر خصوصیات تخمیر شکمبه ای با استفاده از تکنیک تولید گاز و سیستم کشت پیوسته دوجریانه بود. آزمایش تولید گاز با افزودن سطوح ۰، ۴۰۰، ۸۰۰، ۱۲۰۰، ۱۶۰۰، ۲۰۰۰، ۲۴۰۰ و ۴۸۰۰ میلیگرم اسانس به یک لیتر محیط کشت انجام شد. در مرحله بعد پنج فرمنتر کشت پیوسته دو جریانه (۱۷۵۰ میلی لیتر) در سه دوره متوالی ۹ روزه مورد استفاده قرار گرفت. دما C°۵/۳۸ و نرخ رقت فاز مایع (۱۰ درصد بر ساعت) و فاز جامد (۵ درصد بر ساعت) ثابت نگه داشته شد. فرمنترها روزانه با ۱۲۰ گرم ماده خشک تغذیه شدند. تیمارها با چینش طرح بلوک کاملا تصادفی شامل سطوح مختلف اسانس (۰، ۸۰۰، ۱۶۰۰ و ۲۴۰۰ میلیگرم در لیتر) و یک سطح موننسین (۱/۰ درصد ماده خشک جیره) بود. افزودن اسانس مروتلخ به جیره موجب کاهش پتانسیل تولید گاز، تجزیه پذیری ماده آلی و پروتئین میکروبی شد. قابلیت هضم ماده آلی و NDF در سطح ۸۰۰ میلیگرم در لیتر اسانس نسبت به تیمار شاهد در سیستم کشت پیوسته دوجریانه به طور معنیداری افزایش یافت. غلظت نیتروژن آمونیاکی قبل از خوراک صبح در تیمارهای با سطح ۱۶۰۰ و ۲۴۰۰ میلیگرم در لیتر نسبت به تیمار شاهد پایینتر بود. میانگین غلظت نیتروژن آمونیاکی در ۸ ساعت پس از خوراک دهی در بالاترین سطح اسانس (۲۴۰۰ میلیگرم در لیتر) کمترین مقدار را داشت. نتایج مشخص نمود که اسانس مروتلخ خواص ضد میکروبی داشته و می تواند تخمیر شکمبه ای را تحت تاثیر قرار دهد. استفاده از سطح پایین روغنهای ضروری موجود در اسانس مروتلخ میتواند بهبود دهنده قابلیت هضم مواد مغذی در شکمبه باشد.

اسانس مروتلخ, قابلیت هضم مواد مغذی, کشت پیوسته دوجریانه