کمیل ظریفیان یگانه - کارشناس ارشد پژوهش هنر دانشگاه علم و فرهنگ ، تهران

این نوشتار با شناسایی، استخراج و تبیین «مصادیق تصویری و تجسمی» قصه ی یوسف(ع) در قرآن کریم، ضمن به کارگیری داده ها و یافته های به دست آمده، به سنجش و اندازه گیری فراوانی و وزن کمی و کیفی مولفه های مذکور پرداخته است. در همین ارتباط متن قرآن کریم و مشخصا قصه یوسف(ع) در قرآن (آیات چهارم تا یکصد و یکم سوره یوسف) به عنوان محدوده پژوهش، مورد بررسی قرار گرفت. به منظور گردآوری اطلاعات، تحقق اهداف و اثبات فرضیات، و همچنین پاسخ به پرسش های تحقیق، از روش اسنادی به شیوه ی تحلیلی استفاده شد، و برای تجزیه و تحلیل داده های استخراج شده از متن قرآن و سنجش و اندازه گیری فراوانی، و وزن کمی و کیفی بازه ی مورد نظر، از تکنیک ها و روش های تحلیل محتوا بهره برداری گردید. بر اساس یافته ها و نتایج این تحقیق در محدوده پژوهشی مورد نظر، تعداد هشتاد و هشت کلید واژه ی تصویری و تجسمی استحصال شد؛ این عناصر در مجموع دویست و پنجاه و دو مرتبه با ترکیبات و مشتقات مختلف تکرار شده اند. در حدود یک سوم این تعداد، حول محور شخصیت ها و اعضای یک خانواده (یعقوب و پسرانش) مطرح شده است. لازم به ذکر است که دیگر مصادیق استخراج شده، با اختلافی چشمگیر و بسیار کم در این محدوده(سوره یوسف(ع)) ارائه شده اند و این امر نشان از تاکید وافر قصه بر عناصر فوق می باشد. این تحقیق در پی پاسخ به این پرسش است که در متن قرآن کریم چه مواردی را می توان تحت عنوان مصادیق تصویری و تجسمی تبیین نمود؟ و این مصادیق به لحاظ فراوانی و وزن کمی و کیفی چگونه است؟ با تجزیه و تحلیل داده ها و بر مبنای یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که قصه یوسف در قرآن کریم سرشار از مصادیق تصویری و تجسمی بوده که حول محور موضوع خانواده مطرح شده اند.

آفرینش هنری، خانواده، قرآن، قصه یوسف(ع)، مصداق تصویری و تجسمی.