زکیه اکرمی - دکتری شیمی، استادیار گروه علوم پایه، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
فاطمه دهقانی - دانشجوی کارشناسی آموزش شیمی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس فاطمه زهرا (س) اصفهان، ایران

خلاقیت، مهارتی غیرذاتی، آموزش پذیر و قابل تقویت است. در نظام آموزشی یکی از بسترهایی که میتوان به وسیله آن مهارتهای شناختی نظیر تفکر خلاق را در دانش آموزان پرورش داد محتوای درسی است. با توجه به نقش درس آزمایشگاه در پرورش خلاقیت دانش آموزان، بررسی مولفه های خلاقیت در محتوای این درس ضروری به نظر میرسد. هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای بخش شیمی کتاب درسی آزمایشگاه علوم تجربی (۱) با توجه به الگوی خلاقیت پلسک میباشد. پژوهش، توصیفی- تحلیلی و جامعه آماری آن محتوای شیمی کتاب درسی آزمایشگاه علوم تجربی (۱) در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ است. حجم نمونه برابر با حجم جامعه آماری در نظر گرفته شده است. واحد ثبت در این پژوهش مضمون و ابزار تحقیق، فهرست وارسی مبتنی بر اصول و مولفه های الگوی خلاقیت پلسک بوده است. محتوای کتاب در سه بخش متن، پرسشها و تصاویر کتاب در سه مرحله مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از جداسازی واحدهای فعال از غیرفعال، واحدهای فعال کاربردی حذف و واحدهای فعال خلاق کدگذاری گردید. نتایج حاصل نشان داد در سه بخش متن، پرسشها و تصاویر کتاب بیشتر به اصل توجه پرداخته شده و اصول گریز و تحرک چندان مورد نظر قرار نگرفته اند. همچنین بررسی مولفه های هر یک از اصول الگوی خلاقیت پلسک نشان داد توزیع مناسبی بین آنها در سر تا سر متن وجود ندارد. با توجه به نتایج بدست آمده تجدید نظر در محتوای کتاب درسی علوم آزمایشگاه از نظر توجه متعادل به همه اصول و مولفه های الگوی پلسک پیشنهاد میشود.

تحلیل محتوا، الگوی خلاقیت پلسک، آزمایشگاه علوم تجربی ۱، شیمی