حسین رحمانی - Assistant Professor, Department of Linguistics, Faculty of Humanities, University of Payam-e-Noor, Tehran, Iran

پژوهش حاضر درپی بررسی نمود رفتارهای زبانی تهدید­کننده یا سازنده وجهه در نمایشنامه پلکان اثر اکبر رادی براساس نظریه ترکورافی (۲۰۰۸) است که براساس آن رفتارهای زبانی به پنج دسته ادب­بی­نشان، ادب نشاندار، بی­ادبی، گستاخی بی نشان و گستاخی نشاندار تقسیم می­شود. تعیین الگوی رفتار زبانی با بیشترین فراوانی در کل نمایشنامه، شناسایی الگوهای زبانی شخصیت­های فرادست و فرودست، تشخیص الگوی رفتار کلامی شخصیت­های نمایش با شخصیت اصلی در موقعیت ­فرودستی او و همچنین بررسی نحوه تغییر الگوی کلامی شخصیت اصلی در عبور از پله فرودستی تا پله­های فرادستی از اهداف این پژوهش است. براساس نتایج، در میان الگوهای کلامی، گستاخی نشاندار دارای بیشترین فراوانی در پلکان است و در الگوی کلامی شخصیت­های فرادست تمایلی برای حفظ و ساخت وجهه فرودستان وجود ندارد؛ وجهه فرودستان از روی عمد و با بیشترین استفاده از گستاخی نشاندار از سوی شخصیت­های فرادست تهدید می­شود. الگوی کلامی شخصیت­های فرودست از تنوع بیشتری برخوردار است و آنان از گستاخی بی­نشان بیشتر از سایر الگوهای کلامی استفاده می­کنند. به علاوه، الگوی کلامی شخصیت اصلی داستان درگذر از موقعیت فرودستی به موقعیت فرادستی از بی­ادبی به گستاخی نشاندار تغیر می­کند و هرچه از پلکان موقعیت و جایگاه بالاتر می­رود، از گستاخی نشاندار بیشتری استفاده می­کند.   واژه های کلیدی: ادب بی­نشان و نشاندار، بی­ادبی، گستاخی نشاندار و بی نشان، ترکورافی، نمایشنامه پلکانپژوهش حاضر درپی بررسی نمود رفتارهای زبانی تهدید­کننده یا سازنده وجهه در نمایشنامه پلکان اثر اکبر رادی براساس نظریه ترکورافی (۲۰۰۸) است که براساس آن رفتارهای زبانی به پنج دسته ادب­بی­نشان، ادب نشاندار، بی­ادبی، گستاخی بی نشان و گستاخی نشاندار تقسیم می­شود. تعیین الگوی رفتار زبانی با بیشترین فراوانی در کل نمایشنامه، شناسایی الگوهای زبانی شخصیت­های فرادست و فرودست، تشخیص الگوی رفتار کلامی شخصیت­های نمایش با شخصیت اصلی در موقعیت ­فرودستی او و همچنین بررسی نحوه تغییر الگوی کلامی شخصیت اصلی در عبور از پله فرودستی تا پله­های فرادستی از اهداف این پژوهش است. براساس نتایج، در میان الگوهای کلامی، گستاخی نشاندار دارای بیشترین فراوانی در پلکان است و در الگوی کلامی شخصیت­های فرادست تمایلی برای حفظ و ساخت وجهه فرودستان وجود ندارد؛ وجهه فرودستان از روی عمد و با بیشترین استفاده از گستاخی نشاندار از سوی شخصیت­های فرادست تهدید می­شود. الگوی کلامی شخصیت­های فرودست از تنوع بیشتری برخوردار است و آنان از گستاخی بی­نشان بیشتر از سایر الگوهای کلامی استفاده می­کنند. به علاوه، الگوی کلامی شخصیت اصلی داستان درگذر از موقعیت فرودستی به موقعیت فرادستی از بی­ادبی به گستاخی نشاندار تغیر می­کند و هرچه از پلکان موقعیت و جایگاه بالاتر می­رود، از گستاخی نشاندار بیشتری استفاده می­کند.    

(un)marked politeness, impoliteness, (un)marked rudeness, Face, Terkourafi, Pellekan, واژه های کلیدی: ادب بی­نشان و نشاندار, بی­ادبی, گستاخی نشاندار و بی نشان, ترکورافی, نمایشنامه پلکان