رویا پناهی حسین ابادی - دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
میترا مشعشعی - گروه سنجش از دور، دانشکده عمران و نقشه برداری، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
سید میثم مشعشعی - شرکت مهندسین مشاور آب پردازان نو اندیش، سنندج، ایران

افزایش فشار بر سیستم­های رودخانه­ای باعث افزایش احتمال وقوع سیلاب و خسارت جانی و مالی شده است و این مخاطره به عنوان یک نگرانی جهانی مطرح بوده است تعیین میزان گستردگی این مخاطره اولین گام ضروری برای کنترل و کاهش احتمال خطر سیل با استفاده از ابزراهای مناسب می­باشد. در این پژوهش به پهنه­بندی سیلاب رودخانه مرگ (حوضه آبریز ماهیدشت) در استان کرمانشاه پرداخته شده است. بنابراین جهت شبیه سازی سیلاب از مدل عددیHEC_RAS  استفاده گردید و از طریق الحاقی HEC–GEORAS در محیطGIS  پردازش داده­های ژئومتری انجام شد. جهت محاسبه دبی برای دوره بازگشت­های ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ ساله، حوضه آبریز منطقه مورد مطالعه به داخل محیط نرم­افزار  HEC- HMS وارد شد و مشخصات فیزیوگرافی حوضه آبریز از قبیل: مساحت، طول آبراهه اصلی، شماره منحنی خاک (CN)، زمان تمرکز، زمان تاخیر وارد گردید. سپس بعد از تحلیل، نتایج خروجی حداکثر دبی سیلابی با دوره بازگشت­های مختلف محاسبه شد. با توجه به الگوی رودخانه، منطقه به چهار بازه مختلف تقسیم­بندی شد که ضریب زبری مانینگ با استفاده از روش کوان برای هر بخش جداگانه محاسبه گردید. نتایج حاصل از مطالعات نشان می­دهد که پهنه سیلاب در دور بازگشت ۲۵ ساله ۲/۳، در دوره بازگشت ۵۰ ساله ۴/۳ و در دوره بازگشت ۱۰۰ ساله ۵/۳ کیلومتر مربع از اراضی حاشیه رودخانه مرگ را در بر گرفته­اند. در بازه سوم به دلیل افزایش میزان ضریب خمیدگی و کاهش میزان شیب پهنه سیلاب از سایر بازه­ها گسترده­تر شده است و اکثر مراکز روستایی حاشیه رودخانه مرگ در بازه سوم تحت­تاثیر مخاطره سیلاب قرار گرفته­اند.

پهنه بندی سیلاب, رودخانه مرگ, ماهیدشت, Hec-Ras