عبدالحمید حاجبی - استادیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران
حمیدرضا میرداوودی - استادیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران
محمدامین سلطانی پور - استادیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران

در این تحقیق، به مطالعه نیازهای اکولوژیک گونه انحصاری و دارویی کلاجوک (Pulicaria aucheri (Boiss.) Jaub. & Spach) در استان هرمزگان پرداخته شد. بررسی ها در سه رویشگاه اصلی گونه شامل بستک، سیرمند و گنو انجام شد. تجزیه و تحلیل پارامترهای رویشگاهی در مناطق مذکور نشان داد که تمام پارامترهای اندازه گیری بجز فراوانی در سطح احتمال ۵% اختلاف معنی دار دارند. متوسط سطح پوشش، تراکم و فراوانی این گونه به ترتیب ۳/۵%، ۲۶۱۱ گیاه در هکتار و ۶۶% بود. بیشترین درصد پوشش تاجی کل، تولید علوفه در هکتار، تعداد گیاه در هکتار، درصد لاشبرگ، درصد پوشش تاجی و ارتفاع هر گیاه در منطقه سیرمند مشاهده شد. بیشترین درصد خاک بدون پوشش در منطقه بستک و بیشترین درصد سنگ و سنگریزه در منطقه گنو اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل پارامترهای خاک مناطق نشان داد که تمام پارامترهای اندازه گیری بجز اسیدیته خاک در سطح احتمال ۵% اختلاف معنی دار دارند. بیشترین میزان هدایت الکتریکی، درصد اشباع و سیلت خاک در منطقه بستک بدست آمد. منطقه سیرمند بیشترین مقدار آهک و شن خاک را داشت. همچنین، بیشترین درصد کربن آلی، ازت و رس خاک در منطقه گنو مشاهده شد. بافت خاک در منطقه بستک لومی و شنی لومی، در منطقه سیرمند شنی لومی و در منطقه گنو شنی رسی لومی بود. نتایج مطالعات فنولوژی نشان داد که زمان اوج گلدهی (اواسط اسفند تا اواسط فروردین ماه) بهترین زمان برداشت سرشاخه های گلدار این گونه برای مصارف دارویی است. با توجه به انحصاری بودن، اسانس دار بودن و داشتن اثرهای ضدمیکروبی و همچنین تعلیف شدید توسط دام، لازم است توجه بیشتری به این گونه باارزش شود.

رویشگاه, مراحل حیاتی, بستک, سیرمند, گنو