بررسی مراکز رنگی ناشی از تابش یون ساز گاما در تک بلورهای KCl: Li, Ti, Ca

به منظور بررسی تاثیر ناخالصی بر رفتار دزیمتری تک بلورهای کلریدپتاسیم، تک بلورهای KCl بدون ناخالصی و نیز همراه با ناخالصی های Li، Ti و Ca به روش چکرالسکی رشد داده شدند. قطعات تهیه شده از بلورهای فوق در دمای اتاق تحت تابش پرتوی یون ساز گاما با دزهای مختلف قرار گرفتند. در دز kGy ۱۵، نقایص نقطه ای (مراکز رنگی) ایجاد شده توسط اسپکتروسکوپی جذبی مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی، علاوه بر باندهای جذب F و Vk که ویژه شبکه KCl هستند، باند کوچکی در ناحیه فرابنفش دیده می شود که علت ظهور آن، ناخالصی Li تشخیص داده شد. تاثیر دیگر Li با تغییر شکل و مکان باند F به سمت انرژی های کمتر ظاهر می شود. حضور ناخالصی های Ti و Ca نیز به ترتیب به شکل افزایش پایداری اپتیکی و بالا رفتن حساسیت اندازه گیری منحنی جذب، نمود می یابد. در بررسی منحنی های درخشندگی در اندازه گیری طیف ترمولومینسانس (TL) نمونه های بلوری فوق که پس از دریافت پرتو گاما با دز kGy ۳۰ مورد سنجش قرار گرفتند، اثر Li به عنوان مرکز دام الکترونی، Ti برای افزایش عمق دام و Ca به عنوان مرکز دام الکترونی Z۱ با تشکیل دی پل (Vc - Ca۲+) ظاهر می شود و درنتیجه امکان مطالعه بیشتر برای پدیده دزیمتری در این محیط را فراهم می سازد.

Keywords:

Single crystal growth , Alkaline halide , Color centers , Impurity , Dosimeter. , رشد تک بلور , هالید قلیایی , مراکز رنگی , ناخالصی , دزیمتر.