طراحی و ساخت دستگاه اندازه گیری دز پرتوهای گاما با استفاده از ترانزیستورهای ماسفت براساس جابه جایی ولتاژ آستانه

یکی از مسائل بسیار مهم در تاسیسات پرتودهی و ماموریت های فضایی، تعیین دز حاصل از ذرات یونیزان موجود در محیط پرتویی است. دزیمترهای ماسفت از جمله ابزارهای اندازه گیری دز در این محیط ها می باشند که علاوه بر حساسیت بسیار بالا نسبت به پرتو، قابلیت تحمل شار بالایی از ذرات را نیز دارند. این ابزار هم چنین دارای حجم کوچک، توان مصرفی پایین و قابلیت اطمینان بالا هستند. هدف از این کار، طراحی و ساخت یک سامانه دزیمتر پرتویی ماسفت براساس تغییرات ولتاژ آستانه ترازیستور می باشد. کالیبراسیون پرتویی این سامانه با پرتودهی ماسفت ها در دزهای مختلف (از ۵ تا Gy ۱۰۰) در آزمایشگاه استاندارد ثانویه SSDL، سازمان انرژی اتمی، کرج انجام گرفت. وابستگی دمایی این ترانزیستورها نیز با توجه به ضریب تغییرات دمایی در تمامی این اندازه گیری ها لحاظ شد. نتایج نشان می دهد، پاسخ این ماسفت ها به دز پرتویی مختلف تقریبا به صورت خطی بوده و دارای حساسیتی در حدود ۱ تا mV/Gy ۶ است که می توان بسته به محیط پرتوی و ابعاد مورد نیاز این ماسفت ها از انواع مختلف آن استفاده کرد.

Keywords:

MOSFET dosimeter , Threshold voltage shift , Current-voltage curve , Temperature sensitivity coefficient. , دزیمتر ماسفت , جابه جایی ولتاژ آستانه , منحنی جریان-ولتاژ , ضریب حساسیت دمایی.