زهرا جباری راد - Shahid Beheshti University
سید ابوالقاسم حائری - AEOI

در سوانح پرتوی مختلف، تخمین میزان دز دریافتی افراد درگیر در سانحه، از اولویت های اصلی بوده و لازمه شروع اقدامات درمانی می باشد. در موارد پرتوگیری با دزهای بیشتر از ۶ گری، روش معمول سنجش دی سانتریک، کارایی خود را در بیودزیمتری مصدومان پرتوی از دست می دهند. در این موارد، روش جایگزین توصیه شده، روش تراکم پیش رس کروموزومی می باشد. نشان داده شده است که شمارش حلقه های کروموزومی روش تراکم پیش رس کروموزومی، ساده تر و مناسب تر از روش سنجش دی سانتریک در موارد پرتوگیری با دز بالا می باشد. در مطالعه حاضر، منحنی دز-پاسخ بیراهی های ناپایدار کروموزومی حلقه در لنفوسیت های خون محیطی با استفاده از روش القای شیمیایی تراکم پیش رس کروموزومی برای پرتو ایکس در محدوده صفر تا ۱۰ گری تهیه شد. بدین منظور، نمونه های خون محیطی ۴ فرد سالم در محدوده صفر تا ۱۰ گری پرتو ایکس پرتودهی شده و مطابق روش توصیه شده توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی برای القای شیمیایی تراکم پیش رس کروموزومی، کشت و محصول برداری شدند. پس از مطالعه میکروسکپی اسلایدها و تعیین تعداد آسیب کروموزومی حلقه در هر نمونه، منحنی دز- پاسخ مربوطه استخراج شد. این منحنی به صورت خطی-درجه دو بوده و قابل بهره برداری برای موارد پرتوگیری با دزهای بالا می باشد. شمارش بیراهی کروموزومی حلقه در روش شیمیایی تراکم پیش رس کروموزومی نیاز به تجهیزات خاصی نداشته و حتی در موارد پرتوگیری های فوق کشنده نیز قابل استفاده می باشد

Dose Assessment, Biological Dosimetry, Premature Chromosome Condensation, Dose Response Curve, X-Ray, تخمین دز, دزیمتری بیولوژیکی, تراکم پیش رس کروموزومی, منحنی دز-پاسخ, اشعه ایکس